Wanneer zomertijd rijmt op bloktijd

Tijdens de bloktijd neemt het stressniveau bij studenten én ouders toe. Wekenlang loop je op de tippen van je tenen om je kind niet uit zijn concentratie te halen. En de kans dat er een tweede zit volgt, is reëel. Hoe hou je dit vol, een hele zomer lang?

Hoogzomer. De tijd van barbecues, volle terrasjes, zonovergoten muziekfestivals en een welverdiende vakantie in een zomerhuis met zwembad. Maar niet voor ouders met een blokkende student in huis (of op kot). De stress giert door alle kamers. Is het niet zoonof dochterlief die elke avond paniekerig aan de telefoon of op de keukentafel hangt, dan misschien jijzelf die denkt ‘wat heeft die het voorbije academiejaar eigenlijk uitgespookt?’

Meer druk

Wie het gevoel heeft dat studenten meer druk en stress ervaren, heeft het wellicht bij het rechte eind. “Het is moeilijk te zeggen of er nu meer stress is dan vroeger. De maatschappij heeft er alleszins meer aandacht voor en de studenten zetten veel sneller de stap naar studiebegeleiding dan vroeger.” Christa Huijgens spreekt uit ervaring. Zij werkt al 28 jaar op de dienst studiebegeleiding van de Vrije Universiteit Brussel. “Onze workshops over stress en faalangst hebben veel succes en er is ook steeds meer vraag naar individuele begeleiding. Vooral voor en tijdens examenperiodes is de nood aan ondersteuning groot.” Die examens zijn ook niet te onderschatten, volgens Huijgens. Er is meer leerstof dan vroeger – onze kennis wordt almaar groter. Maar de lessen worden ook op een andere manier gegeven. “Er zijn de colleges van de docent, maar daarnaast moeten studenten ook boeken lezen, een online tool onder de knie krijgen, naar een lezing gaan,... Er zijn zo veel verschillende bronnen die ze tot een geheel moeten verwerken. Sommige colleges worden ook in het Engels gegeven, wat niet voor iedereen evident is. Er ligt echt wel meer druk op studenten”, vindt Huijgens.

Stress bij ouders

Soms zijn het de ouders die de stress overdragen op hun kinderen. Omdat ze bepaalde verwachtingen koesteren voor hun kind, maar ook omdat ze niet weten hoe het eraan toegaat in het hoger onderwijs, denkt Huijgens. “Vroeger had je examens in juni en dat was het. Nu zijn er al examens in januari. Wie pas uit het secundair onderwijs komt, moet op amper een paar maanden tijd wennen aan een totaal nieuwe situatie en tegelijkertijd intellectueel meekunnen én een juiste studiemethode vinden.” Ook het systeem met studiepunten legt druk op de studenten. Wie dit niet goed inschat, kan later in de problemen geraken. “Ouders doen er goed aan zich hierover te informeren zodat ze hun kind kunnen begeleiden. Je kan niet al hun vragen oplossen. Maar wees je wel bewust dat het niet meer is zoals vroeger, toen je kon studeren zo lang en zo veel als je wilde.”

Supporteren

Studeren is meer en meer een groepsgebeuren geworden. “Studenten zoeken elkaar op tijdens de blok omdat dit voor een groot stuk motiverend werkt. Het is een manier om met die stress om te gaan”, weet Huijgens. “Door samen te studeren zijn ze ook minder afgeleid door internet, gsm, sociale media,...”

Ook steun en hulp van ouders is belangrijk, vindt Marleen Jans, bezieler van Ankerpunt, een interdisciplinair centrum voor jeugd en gezin. “Dat leid ik af uit extreme gevallen. Een kind dat een ouder mist, voelt dat vooral op belangrijke momenten, zoals tijdens de examenperiode.” In het ideale scenario vormt het gezin tijdens de bloktijd een baken van rust. Marleen Jans: “Enerzijds mag je ervan uitgaan dat je kind zelfstandig kan studeren. Anderzijds is het een stressvolle periode waarin het zich volop op dat studeren moet kunnen concentreren. Je mag je kind best wat verwennen: zorg voor een goed gevulde koelkast met vooral gezond maar ook een beetje minder gezond lekkers, laat het geen karweitjes doen, zorg dat de was gedaan is,... Thuisblijven voor je kind, zoals sommige ouders vandaag doen, is niet nodig. Maar je kan er wel voor zorgen dat je geen werkdruk mee naar huis neemt. Misschien kan je, in de mate van het mogelijke, een rustiger periode inplannen op het werk. Praat met je kind over leuke dingen en denk altijd positief.” Dat laatste is volgens Jans essentieel. “Toon dat je gelooft in je kind. Ook als je zelf twijfelt of het nog zal lukken, dan is de bloktijd niet het moment om dat te uiten. Je moet blijven supporteren. Achteraf kan je wel een gesprek aangaan en vragen waar het mis gegaan is.”

Tijd voor jezelf

Zelfs de beste student schiet met een dosis gezonde stress in zijn lijf sneller dan gewoonlijk uit zijn krammen. Als ouder moet je daartegen bestand zijn. Je kan dus maar beter goed in je vel zitten. “Het is zoals in een vliegtuig: zet eerst zelf je zuurstofmasker op”, zegt Marleen Jans. “Je moet niet alles opzij schuiven in dienst van die examens. Spreek eens af met vrienden, ga sporten,... Ouders denken vaak dat ze de hele tijd mee bezorgd moeten zijn. Je moet je betrokken voelen, maar dat doe je niet door mee te gaan in hun emoties. Wees zelf relax en ontspannen. En voel je ook niet schuldig als je eens een minder dagje hebt.”

Tweede zit

Meteen na de examens is het tijd voor decompressie. “Beloon je kind voor zijn inzet, nog voor de punten worden meegedeeld. Soms gaat het wat moeilijker, maar je kan best trots zijn op je kind omdat het hard heeft gewerkt en een doorzetter is. Dat zijn belangrijke kwaliteiten. Focus dus niet alleen op die punten”, aldus Jans.

En wat als er slecht nieuws komt? Een tweede zit. Festivaltickets verkopen en vakantie afzeggen? Marleen Jans: “Laat hen vooral naar Rock Werchter of Couleur Café gaan! Ze moeten er een paar weken helemaal tussenuit zodat ze fris zijn om zich weer volop te kunnen focussen.” En je houdt best rekening met een tweede zit: minder dan 40% van de studenten behaalt zijn bachelor op tijd (binnen de drie jaar).

Aan een exotisch zwembad gaan liggen tijdens de examenperiode, terwijl je student in België zit te zweten, lijkt Christa Huijgens geen goed idee. “Maar je kan voordien wel samen op vakantie. Ga niet te ver en voorzie in het vakantiehuis een ruimte waar je kind rustig kan studeren. Dan kan je zelf genieten van je vakantie en op goed afgesproken momenten samen ontspannen met je zoon of dochter. Als jij je goed in je vel voelt en ontspannen bent, dan straalt dat af op de student.”

Marleen Jans raadt dan weer aan om de vakantietijd en de bloktijd strikt gescheiden te houden. Goed overleggen met je student is dus de boodschap en doen waar iedereen zich het best bij voelt.