Zo veel te doen na je pensioen

Neem de gepensioneerden weg, en het land ligt op zijn gat. Dat gevoel heb ik na bijna zeven jaar gepassioneerde, vaak gepensioneerde, mensen interviewen. En dat lijken de cijfers over vrijwilligerswerk te bevestigen: bijna een op de drie is ouder dan 60 en ze kloppen ook meer uren dan gemiddeld (Koning Boudewijnstichting).

Gepensioneerde vrijwilligers engageren zich in cultuur-, sport- en natuurverenigingen of zetten zich belangeloos in voor sociale projecten, erfgoedorganisaties en musea. En dan zwijgen we nog over de amper in cijfers te vatten meerderheid die de zorg opneemt voor kleinkinderen en ouders.

De planners

Sommige (bijna) gepensioneerden gaan na hun carrière heel bewust op zoek naar een engagement. Zo besliste Mario minder te werken, zodat hij op zoek kon naar een zinvolle hobby. Hij volgde een opleiding zorgmassage, maar toen de wereld op slot ging door corona moest hij die droom vaarwel zeggen. Hij helpt nu bij een sociaal tewerkstellingsproject, leert nieuwe communicatieskills en nam spontaan de leiding voor de sociale media van het project op.

Tjeus pensioenplan was meer wandelen. Easy. Maar hij ging ook wandelreizen begeleiden, GR-paden in zijn regio onderhouden en zelf nieuwe wandelingen uitstippelen. Of hoe een simpel persoonlijk plan uitmondt in een engagement waar anderen mee van kunnen genieten.

De verhuizers

Verhuizen eens je op pensioen bent of als de kinderen het huis uit zijn, zorgt vaak ook voor nieuwe engagementen. Jeanneke verhuisde naar Gent om dichter bij haar kinderen en kleinkinderen te zijn, maar rijdt intussen mindermobiele mensen rond met de fietstaxi. Paul klopte aan bij het MAS in Antwerpen. Hij coördineerde er een team vrijwilligers dat de spectaculaire havenkranen op de Rijnkaai renoveerde.

Musea doen trouwens wel vaker een beroep op vrijwilligers. Martin digitaliseert het archief van wielermuseum Koers. Minstens één dag in de week kan hij met zijn collega-vrijwilligers palaveren over zijn favoriete sport.

De koppels

Het pensioen biedt ook nieuwe mogelijkheden als koppel. Na jaren elk een eigen carrière te hebben uitgebouwd, kriebelt het om samen de schouders onder een project te zetten. Zo schreven Theo en Maddy een indrukwekkend Limburgs dialectwoordenboek. Zes jaar lang waren ze samen bezig: Theo deed het opzoekingswerk, Maddy schreef de notities uit en las alles kritisch na. “Ik kan het iedereen aanraden, zo’n gezamenlijk project”, zei Theo achteraf. “Geen betere manier om elkaar zo diepgaand en positief te leren kennen. Je ontdekt facetten die je voordien niet waren opgevallen of die je als vanzelfsprekend beschouwde.” Het pensioen als tweede honeymoon.

De creatievelingen

Was je zot van je job, dan houdt niets je tegen om op hetzelfde elan verder te gaan. Maar geef er gerust een zotte twist aan. Zoals de ex-commissaris die een politieroman schreef en inspiratie haalde uit zijn carrière. Of schrijnwerker Jan, die zijn draaibank nu gebruikt om houten poppen te maken. De verhalen voor het poppentheater, Shake-spearebewerkingen, schrijft hij zelf.

Ik ben er zelf nog lang niet aan toe, maar het pensioen lijkt me een tijd om nieuwe dingen te proberen, om oude dromen na te jagen, om je ervaring in te zetten voor anderen. Wie met pensioen is, heeft meer tijd om te luisteren, te maken, te bedenken, te zorgen,... en brengt zo een extra beetje warmte in de maatschappij.

Lees ook: Timmeren aan een zinvol pensioen