2. Belasting op aanvullende pensioenen

De extralegale pensioenen vormen een heel bijzondere en ingewikkelde categorie. Het zijn bedragen die u krijgt uit:

uw groepsverzekering of het pensioenfonds bij uw werkgever

uw individuele levensverzekering

het individueel wettelijk pensioensparen (pensioenspaarverzekeringen en pensioenspaarrekeningen).

U vindt de aan te geven bedragen terug op de fiches 281.11 die u worden toegezonden door de uitbetaler. Als u inkomsten uit pensioensparen moet aangeven, dan ontvangt u een afzonderlijke fiche 281.15.

Belastingvermindering voor langetermijnsparen

Tijdens uw loopbaan hebt u zelf bijdragen betaald om uw extra pensioenkapitaal op te bouwen. In principe geven deze bijdragen recht op een belastingvermindering voor het jaar waarin zij betaald zijn. Dit geldt zowel voor bijdragen die u gestort hebt in het kader van het individuele pensioensparen of de levensverzekering, als voor de persoonlijke bijdragen in uw groepsverzekering.

U hebt de keuze: ofwel vraagt u de belastingvermindering (u duidt dit aan op uw aangifteformulier). Dan recupereert u tijdens de duur van het contract een stuk van de bijdragen langs fiscale weg. Op het einde van de rit wordt u dan belast.

Ofwel vraagt u de belastingvermindering tijdens de looptijd van het contract niet. Dan is de uitkering die u op het einde van het contract ontvangt in principe niet belastbaar. U moet dan ook niets aangeven.

WEETJE Meestal hebt u er alle belang bij de belastingvermindering voor de betaalde bijdragen aan te vragen, omdat dit voordeliger is dan op het einde van het contract geen belasting te betalen.

Liberatoire taks of personenbelasting

Het kapitaal dat u vergaart als aanvullend pensioen kan op twee manieren worden belast:

ofwel wordt een taks op het langetermijnsparen geheven. Deze is eenmalig. U hoeft daarna geen belasting meer te betalen via de personenbelasting.

ofwel betaalt u belasting via de personenbelasting.

Liberatoire taks op levensverzekeringen en pensioensparen

Meestal worden de pensioenkapitalen die u ontvangt uit individuele levensverzekeringen en pensioensparen onderworpen aan de taks op het langetermijnsparen. Deze is ‘bevrijdend’ (‘liberatoir’). Dit wil zeggen dat u de inkomsten waarvoor u de belasting hebt betaald niet meer moet aangeven en er geen verdere belasting verschuldigd is. Het is een op voorhand geheven belasting die door de financiële instelling wordt ingehouden in het jaar waarin u 60 wordt of wanneer het contract 10 jaar loopt (zie schema p. 71, punt 2)

LET OP Groepsverzekeringen of pensioenfondsen van uw werkgever komen niet in aanmerking voor de liberatoire taks.

Voorwaarden

Voorwaarde voor deze ‘bevrijdende’ belasting is dat u tenminste voor één premie belastingvermindering hebt gevraagd op uw aangifteformulier.

Ook het moment waarop uw contract aanving (voor of na uw 55ste) en de manier waarop het aanvullend pensioen wordt uitgekeerd (als rente of als kapitaal) speelt een rol (zie hiervoor het schema op p. 71, punt 2)

Tarieven

Omdat de taks in de plaats komt van de personenbelasting, zijn de tarieven gelijklopend:

– voor kapitaal gevormd met bijdragen van vóór 1993, bedraagt de taks 16,5 %

– voor kapitaal gevormd met bijdragen vanaf 1993, bedraagt de taks 10 %

– wanneer de afkoopwaarde van een verzekeringscontract wordt uitgekeerd méér dan 5 jaar voor de normale einddatum, betaalt u 33 %. Pensioentegoeden die u ontvangt meer dan 5 jaar vóór de normale pensioendatum worden eveneens belast tegen 33 %.

WEETJE Op de liberatoire taks betaalt u geen gemeentelijke opcentiemen.

Personenbelasting op aanvullende pensioenen

Komen niet in aanmerking voor de bevrijdende taks:

–

uitgekeerde kapitalen van pensioensparen of van levensverzekeringscontracten die niet aan de voorwaarden voldoen (u moet ten minste voor één premie belastingvermindering hebben gevraagd)

– levensverzekeringen die gekoppeld zijn aan een hypothecaire lening of die enkel in voordelen bij overlijden voorzien

– pensioenkapitaal uit groepsverzekeringen en pensioenfondsen bij de werkgever.

Is er geen bevrijdende taks mogelijk, dan worden de kapitalen belast via de personenbelasting. Hoe dat gebeurt, hangt af van de manier waarop het aanvullend pensioen wordt uitgekeerd: als kapitaal of als rente. Een aanvullend pensioen kan immers worden uitgekeerd als eenmalig kapitaal of als periodieke rente.

U ontvangt een kapitaal

Als u de spaarinspanning lang genoeg volhoudt en u het kapitaal pas ontvangt bij uw pensioen of kort voordien, wordt het uitgekeerde kapitaal afzonderlijk belast tegen voordelige tarieven (zie schema punt 2). Enkel als u de spaarinspanning niet lang genoeg volhoudt, zult u de zware progressieve tarieven betalen.

In sommige gevallen voorziet de wet dat het kapitaal wordt omgezet in een fictieve rente die een aantal jaren moet worden aangegeven in de personenbelasting en wordt belast tegen de gewone tarieven van de personenbelasting (zie schema, punt 3). Omzetting in een fictieve rente is echter alleen mogelijk bij:

– het normale einde van het contract

– of vijf jaar voor het normale einde

– of bij het overlijden van de verzekerde.

Zo wordt bij groepsverzekeringen en bij levensverzekeringen die gekoppeld zijn aan een hypothecaire lening, het kapitaal omgezet in een omzettingsrente.

De rente varieert naargelang uw leeftijd op het moment van betaling van het kapitaal. Was u bijvoorbeeld 65 of ouder wanneer u het kapitaal kreeg, dan geeft u gedurende 10 opeenvolgende jaren 5 % van het ontvangen kapitaal aan.

U ontvangt een rente

Extralegale pensioenen die u van een voormalig werkgever ontvangt als periodieke (bv. maandelijkse) uitkering, worden belast aan het normale progressieve tarief van de personenbelasting.

Ook voor deze uitkeringen hebt u recht op de belastingvermindering voor pensioenen (zie schema, punt 1).

A Annemie Baekelandt