Hoe kan je sparen voor je oogappel?

Je wilt geld opzij zetten voor je kleinkind? Dat kan, maar niet zonder te vergelijken, want de ene spaarformule is de andere niet.

Of je nu maandelijks spaart of slechts af en toe, als grootouder heb je verschillende mogelijkheden om de spaarpot van je kleinkind te laten groeien. Maar wat je ook kiest, je doet er best aan je te informeren over de kosten die je moet betalen, over hoe flexibel de spaarformule is en hoe een en ander juridisch in elkaar zit.

Spaarboekje blijft populairst

Een spaarrekening lijkt de eenvoudigste en veiligste oplossing om spaargeld voor je kleinkind te parkeren. Maar schijn bedriegt. Of je nu voor een klassieke spaarrekening of een specifieke jongerenrekening kiest, dit brengt bijna niets op omdat de rente vandaag heel laag staat. Een spaarrekening is daarom alleen maar nuttig om heel tijdelijk (maximum vijf jaar) geld te deponeren.

“Bovendien kan je enkel een spaarrekening openen op naam van je kleinkind als de wettelijke vertegenwoordigers (meestal de ouders) hiermee instemmen”, vertelt Thierry Martiny, woordvoerder van Belfius. “Dan kan je zelf niet meer beschikken over het gestorte geld. Als grootouder verlies je zelfs de volledige controle, omdat alleen ouders rekeningen van hun kinderen mogen beheren. Kies daarom voor een spaarrekening met derdenbeding. Het principe van zo’n rekening is dat je de controle over de rekening behoudt tot op het moment dat je het zelf opportuun vindt om het geld effectief af te staan. Bij de opening duid je een begunstigde aan – bijvoorbeeld je kleinzoon – en een datum waarop die over het kapitaal kan beschikken – bijvoorbeeld wanneer hij 18 jaar wordt of later, op zijn 25ste verjaardag.”

Een greep uit het aanbod: op de Belfius Spaarrekening kan je tot €500 per maand storten. Ze brengt momenteel 1,5% op waarvan 0,10% basisrente en 1,40% getrouwheidspremie. Een ING Tempo rekening kan je enkel via het internet openen en brengt vandaag 1,6% op, waarvan 0,4% basisrente. De BNP Paribas Fortis Ster Spaarrekening brengt 1,4% op waarvan 0,10% basisrente. En de KBC Start2Save-rekening komt op 1,3% in totaal, ook op voorwaarde dat je niet meer dan €500 per maand spaart.

Dit moet je weten

Als je het volledige aanbod van spaarrekeningen bekijkt, dan vind je de beste voorwaarden niet noodzakelijk bij de jongerenrekeningen terug. Integendeel, je vindt zeker ook je gading bij de gewone spaarrekeningen. Vaak bieden de hoogrentende onlinerekeningen de beste rentevoet.

Er zijn grote verschillen tussen spaarrekeningen onderling: sommige bieden een hoge basisrente en een lage getrouwheidspremie, bij andere is dat net omgekeerd. Omdat je voor je kleinkind op langere termijn spaart, maakt dit minder uit.

Sparen via fondsen voor meer opbrengst

Omdat je voor een kleinkind op lange termijn spaart, heel vaak met een horizon van 18 jaar of meer, beleg je best – voor een deel – in een spaarplan met fondsen. Die fondsen beleggen dan in aandelen en obligaties. Sommige banken bieden gebruiksvriendelijke maandelijkse spaarprogramma’s aan vanaf €25 per maand. De gestorte bedragen worden belegd in een mand van fondsen. Je bepaalt zelf hoeveel risico je wilt nemen. Dat is bijvoorbeeld zo bij KBC Beleggingsplan, Belfius Flex Invest Plan, BNP Paribas Fortis Flexinvest, Keytrade Bank en Deutsche Bank.

“Om ervoor te zorgen dat je kleinkind de rekening niet plundert voor het 18 wordt, kan je ook hier kiezen voor een derdenbeding”, adviseert Ilse De Muyer, persverantwoordelijke van KBC. “In dat geval wordt deze clausule toegevoegd aan de effectenrekening, dat is de rekening waarop de fondsen worden bewaard. Een alternatief is dat je het fondsenspaarplan gewoon op je eigen naam opent. Zo behoud je altijd de controle.”

Dit moet je weten

Er is geen enkele kapitaalbescherming!

In tegenstelling tot het spaarboekje zijn hier wel fiscale lasten. Bij de verkoop van een kapitalisatiefonds – een fonds dat geen dividenden uitkeert – is er een beurstaks van 1,32% verschuldigd, en bij een dividendenfonds betaal je 25% roerende voorheffing op de dividenden. Fondsen die meer dan 25% in vastrentende effecten (obligaties,...) beleggen, worden belast op de meerwaarde in het obligatieluik.

Vastgoed in bakstenen of op papier?

Vastgoed in bakstenen. Grootouders die over een aanzienlijk budget beschikken, kopen soms een onroerend goed zoals een bouwgrond en zetten dat meteen op naam van hun kleinkind. Dat is niet altijd een goed idee. Er komen heel wat juridische en fiscale aspecten bij kijken en dit kan voor problemen zorgen bij de regeling van de nalatenschap.

Dit moet je weten

Het is quasi onmogelijk om een hypothecaire lening af te sluiten voor de aankoop van een onroerend goed op naam van je kleinkind. Als de lening door de grootouders wordt afgesloten, kan de bank het goed niet hypothekeren omdat het aan het kleinkind toebehoort. Daarvoor is toestemming van de vrederechter nodig, maar de kans dat die instemt, is bijzonder klein.

Als je kleinkind eigenaar is van een onroerend goed kan het ook nooit meer genieten van de fiscale voordelen voor de enige en eigen woning wanneer het zelf een woning wil kopen of bouwen om erin te gaan wonen.

Vastgoed op papier. Geloof je toch sterk in vastgoed, dan kan je beleggen in GGV’s of Genoteerde Gereglementeerde Vastgoedvennootschappen. Het voordeel is dat je niet meteen zoveel geld op tafel moet leggen om toch te profiteren van de waarde(stijging) van vastgoed. GGV’s zijn wettelijk verplicht 80% van hun winst uit te keren aan de aandeelhouders. Aan de huidige koers spreken we over een brutorendement tussen 4% en 6%. Opmerkelijk meer dan een spaarboekje of een staatsobligatie. Er zijn vier segmenten waarin GGV’s actief zijn: kantoren (Befimmo, Cofinimmo), residentieel vastgoed (Home Invest, Aedifica), logistiek (WDP, Montea) en commercieel vastgoed (Retail Estates, Wereldhave Belgium, Ascencio, Vastned Retail Belgium, QRF).

Dit moet je weten

Je kan weliswaar een effectenrekening openen op naam van je kleinkind, maar aan deze effectenrekening wordt meteen het meest voorzichtige, conservatieve profiel gekoppeld. Aandelen, zoals GGV’s, horen hier dus niet thuis, om het risico zo veel mogelijk te beperken. Als je toch graag wat risicovollere producten wilt kopen voor je kleinkind, kan je deze best met eigen middelen aankopen en ze op een effectenrekening op jouw naam plaatsen. Van zodra het kind meerderjarig is, kan je via een bankgift deze effecten overzetten op de effectenrekening van je meerderjarige kleinkind.

Als een effectenrekening op naam van het minderjarige kind staat, dan is dat geld nu al van hem of haar. Maar als wettelijke vertegenwoordigers beheren de ouders het geld in zijn/haar belang tot je kleinkind meerderjarig is.

Sparen voor de lange termijn via een levensverzekering

Met een levensverzekering verzeker je jezelf ervan dat de premies die je stort wel degelijk bij je kleinkind terechtkomen. “Als grootouder ben je de onderschrijver of verzekeringsnemer en je kleinkind is de begunstigde aan wie het kapitaal toekomt,” legt Kim Cauberghs, persverantwoordelijke van BNP Paribas Fortis uit. Je behoudt de controle tot de vervaldag, meestal tot je kleinkind 18, 21 of 25 jaar is. Zolang het contract loopt, kan je de begunstigde wijzigen. Je kan ook aanvullende verzekeringen voor bijvoorbeeld invaliditeit of overlijden afsluiten om er zeker van te zijn dat de toekomstige premies betaald blijven. Er bestaan verschillende soorten contracten.”

Veilig sparen via een Tak 21-verzekering. Spaarplannen via Tak 21 zijn verzekeringen die niet aan beleggingsfondsen zijn gekoppeld en waarvan de resultaten dus niet van de beurs afhangen. Het zijn de veiligste contracten omdat het kapitaal gewaarborgd is. Een Tak 21 kan je je voorstellen als een rekening: je kunt er heel soepel op sparen. Je kiest zelf het spaarbedrag dat je regelmatig – bijvoorbeeld elke maand – wil storten. Maar er is geen verplichting: je bepaalt zelf wanneer en hoeveel je spaart. Je kan zelfs je stortingen een tijdje stopzetten. De minimumstorting bedraagt €25.

Bij een Tak21-belegging garandeert de verzekeraar je dat wat je stort ten minste een bepaald percent opbrengt. Maar de rente die door de verzekeraars wordt gewaarborgd, is erg laag, tegenwoordig niet meer dan 1,25%. Daarbovenop kan je eventueel een extraatje onder de vorm van een winstdeelname krijgen, als de verzekeraar erin slaagt je stortingen met een mooie opbrengst te beleggen. Maar dit laatste is niet gegarandeerd.

Banken en verzekeraars hebben speciale spaarplannen voor kinderen zoals Belfius Life Junior, ING Life Savings Plan, AG Insurance Junior Invest Plan en KBC-Life Junior Plan.

Dit moet je weten

Je betaalt een instaptaks van 2% op de gestorte premies, eventuele beheerskosten en kosten bij een vervroegde uitstap. Hou er ook rekening mee dat het opvragen van een Tak 21-belegging voor het verstrijken van de vervaldag, weinig interessant is. Doorgaans rekenen de verzekeraars hoge kosten aan als je het geld al de eerste jaren opeist.

De opbrengst van een Tak 21 is vrijgesteld van roerende voorheffing als de belegging minstens acht jaar heeft gelopen, of als er een overlijdensverzekering aan gekoppeld is die ten minste 130% van de inleg uitkeert als de verzekerde zou overlijden.

Sparen met meer risico via een Tak 23-verzekering. Omdat je voor je kleinkind op lange termijn spaart, kan je wat meer risico nemen. Dat kan met een Tak 23-verzekering. Bij deze levensverzekering worden de premies in een beleggingsfonds gestort. Uiteraard kan je ook rechtstreeks in een beleggingsfonds sparen. Maar de tussenstap van een levensverzekering zoals de Tak 23 laat je toe om meer controle te behouden. Kies in elk geval een goed gespreid aandelenfonds.

Dit moet je weten

In de brochure van je bank vind je informatie over de samenstelling en de risicograad van de fondsen waaruit je kan kiezen. Voor een beleggingshorizon van meer dan tien jaar, kan je een aandelenfonds met een vrij hoog risico overwegen. Bedraagt je beleggingshorizon vijf tot tien jaar, dan zijn er fondsen met een gematigd risico. En voor een horizon tussen drie en vijf jaar bestaan er fondsen met een lager risico, die vooral uit obligaties bestaan.

WIM ANNEREL

Sparen via fondsen brengt meer op maar biedt geen kapitaalsgarantie.