Nieuwe natuurlijke zoetstof zonder risico’s

Stevia... onthou de naam. Deze Braziliaanse plant zoet vijftienmaal meer dan ons witte klontje, maar is volledig calorievrij. Een onschuldige zoetstof dus. Eigenaardig dat zij de weg naar onze winkels zo moeilijk vindt.

De Guarani-indianen die in de wouden van Zuid-Amerika leven hebben een eigen naam voor de steviaplant bedacht: gesuikerd gras. De bladeren van de Stevia rebaudiana hebben een zoetend vermogen dat 100 tot 300 maal groter is dan dat van sucrose (witte suiker, 4 kcal/g). Hoewel de plant bij ons nauwelijks bekend is, wordt hij in Azië en Zuid-Amerika al bijna vijftig jaar gebruikt als alternatief voor suiker. In de Verenigde Staten verbood de FDA (Food and Drug Administration) aanvankelijk de commercialisering ervan. Nadat tal van studies hadden aangetoond dat stevia onschadelijk is, gaf de FDA in 2008 toch zijn goedkeuring voor het gebruik als voedingssupplement. Meer hadden frisdrankgiganten als Coca-Cola en Pepsi niet nodig om dranken met stevia als zoetstof op de markt te brengen.

Steun uit Leuven

Prof. Jan Geuns (afdeling Functionele biologie van de Katholieke Universiteit Leuven) bestudeert de stevia al jaren. Hij is een van de medeoprichters van de European Stevia Association, die de plant wil verdedigen en promoten. Zijn conclusies zijn duidelijk: de stevia is niet giftig, bevat geen calorieën, is bestand tegen hoge temperaturen, is niet verslavend, veroorzaakt geen gisting in de ingewanden, is geschikt voor kinderen, enzovoort. Steviaextract heeft geen enkele invloed op de groei van dieren, noch op de ontwikkeling van kippenembryo’s. Bij hamsters, ratten en muizen die twee jaar lang hoge doses (5 tot 8 g per kilogram) kregen toegediend, is geen enkele vorming van kankercellen vastgesteld. De professor wijst er ook op dat het aantal kankerpatiënten in Paraguay, Brazilië, Japan en de Verenigde Staten niet is toegenomen, terwijl stevia daar al bijna 30 jaar wordt gebruikt (http://bio.kuleuven.be/biofys/ESC/French/ESC.htm)

Puur natuur

Het Afssa (Agence française de sécurité sanitaire des aliments) heeft aangetoond dat steviaextract bij inname van twee tot drie doses per dag gedurende een jaar de bloedsuikerspiegel van de proefpersonen niet heeft gewijzigd. Dat is goed nieuws voor diabetici en personen die aan fenylketonurie lijden en geen aspartaam mogen gebruiken... In 2004 hebben de FAO (Food & Agriculture Organization) en de WGO (Wereld Gezondheids Organisatie) een toegestane dagelijkse dosis bepaald van 4 mg/kg lichaamsgewicht: “Wij raden sowieso aan zo weinig mogelijk suiker en zoetigheden te gebruiken, want die bevatten veel lege calorieën. Dit betekent dat ze weinig of geen vitaminen en mineralen leveren,” zegt dr. Olivier Coudron, die de leiding heeft over het Scientific institute for intelligent nutrition (*). “Het is veel beter om ruwe suiker, honing of andere natuurlijke producten te gebruiken, maar met mate uiteraard!”

(* ) Het Scientific institute for intelligent nutrition organiseert voedingscursussen. Meer info op het intternet: : www.siin-nutrition.com

Geen uitgemaakte zaak

“Het gehalte actieve bestanddelen van de steviaplant varieert zeer sterk naargelang de mate van rijpheid, de extracten, de extractieprocedés, de verschillen in de teelt, enzovoort,” merkt dr. Olivier Coudron op. Hij is een groot voorstander van intelligente voeding, dat wil zeggen: voeding die goed is voor de gezondheid en het welbevinden, en die wordt geproduceerd met respect voor het milieu en de duurzame ontwikkeling. “Door een gebrek aan normalisering weet de patiënte nooit precies wat hij op zijn bord krijgt. Jammer genoeg is de traceerbaarheid van de plant nog niet voldoende betrouwbaar en zijn er nog geen gevalideerde wetenschappelijke gegevens over de giftigheid op de lange termijn beschikbaar.”

Suiker? Nee, bedankt!

“In plaats van het gebruik van zoetstoffen, raadt het instituut aan al vanaf jonge leeftijd meer aandacht te besteden aan smaakopvoeding en het gebruik van suikervervangers niet te overdrijven,” zegt dr. Coudron. Maar waar trek je de grens tussen pure stevia als zoetstof en producten van de levensmiddelenindustrie (frisdrank, yoghurt...) die een beetje stevia bevatten...? “Een van onze fundamentele aanbevelingen is dat minstens tweederde van de levensmiddelen die wij dagelijks verbruiken niet-geraffineerd en niet-industrieel moet zijn. Industrieel bereide levensmiddelen zouden dus maar een kleine plaats in onze voeding mogen innemen.”

Dat een bepaald product minder suiker en vet bevat, betekent immers niet dat we er naar believen van mogen eten. En dat een product natuurlijk is, betekent evenmin dat het per definitie onschadelijk is!

Michèle Rager