Teleurgesteld in de tweede pijler

Tax shift, pensioen op 67, groene fiscaliteit: het politiek-economische debat draait op volle toeren. Maar er is nog een item dat veel Belgen aanbelangt: de gewaarborgde rente op de groepsverzekering, de tweede pensioenpijler. Die bedraagt 3,25% voor de premies die de werkgever stort en 3,75% voor de werknemersbijdrage. Maar deze rentevoeten zijn volgens de verzekeraars onhoudbaar, zeker nu staatsobligaties nog amper 1% opbrengen. Hun portefeuille bevat wel nog veel oude obligaties, die (veel) meer opbrengen, maar die naderen stilaan hun einddatum. Voor wie op individuele basis een levensverzekering afsloot, lieten de verzekeraars de gewaarborgde rente op nieuwe stortingen op 1 januari 2013 trouwens al dalen tot 2,25% en sinds dit jaar tot 1,5%.

Het rendement van de groepsverzekering wordt eigenlijk gewaarborgd door de werkgever en niet door de verzekeraar en dus kan dit enkel bij wet worden gewijzigd. Het risico is niet denkbeeldig dat werkgevers zullen afhaken als zij in de toekomst twee keer voor deze (niet verplichte) verzekering moeten betalen. En dat terwijl de overheid de tweede pijler wil stimuleren. Verzekeraars hebben dan wel lang van een voor hen zeer rendabele levensverzekering geprofiteerd, de huidige situatie is onhoudbaar, en niet alleen voor hen, maar voor iedereen, zowel bij ons als in het buitenland.

Daar zijn twee aanwijzingen voor. De eerste komt uit Duitsland. Een Belgisch financieel expert vertrouwde me onlangs toe dat dit land zich lang tegen de maatregelen van de Europese Centrale Bank heeft gekant, niet om ideologische redenen, maar om haar verzekeraars tegen een nieuwe rentedaling te beschermen. Berlijn vreest immers dat sommige verzekeraars al binnen een paar jaar in slechte papieren komen te zitten. De tweede aanwijzing komt uit Nederland, waar de overheid vorig jaar een pensioenfonds verplichtte de uitbetalingen aan haar gepensioneerden te verlagen, zodat het niet in moeilijkheden zou komen.

Vroeger konden verzekeraars en pensioenfondsen deze rendementsdaling deels compenseren door te beleggen in aandelen en vastgoed. Helaas hebben ze die als gevolg van de nieuwe Europese regelgeving massaal moeten verkopen. Europa verkiest obligaties boven dit soort aandelen. Zogezegd om beleggen veiliger te maken... maar in werkelijkheid om de financiering van de staten te bevorderen, menen veel economen. Het is dus niet de fout van de verzekeraars of de werkgevers, dat de tweede pijler niet zo genereus zal zijn als iedereen had gehoopt, maar wel die van de staten. Voel jij je ook een beetje verraden?

Het is niet de fout van verzekeraars en werkgevers dat de tweede pijler minder genereus zal zijn dan gehoopt, wel die van de staten.