ChatGPT, je persoonlijke assistent

AI-chatbots, zoals ChatGPT, kunnen je dagelijkse leven vergemakkelijken. Op voorwaarde dat je ze gebruikt zoals het hoort: als assistenten vol goede wil en met een buitengewone kennis, maar die niet de snuggersten zijn …

Als je niets kent van artificiële intelligentie, is de eenvoudigste manier om de moge-lijkheden ervan te ontdekken via een chatbot. Dat is eigenlijk een chatprogramma op je computer, tablet of smartphone met een vrij eenvoudige interface die doet denken aan een berichtenapp. Als je dus al vertrouwd bent met apps zoals Whatsapp of Messenger, zal je niet in een compleet vreemde wereld terechtkomen …
Op dit moment is ChatGPT een van de meest geavanceerde chatbots en waarschijnlijk ook de meest toegankelijke voor privégebruikers. Het is in staat om een gesprek te voeren, om op specifieke vragen te antwoorden, om een tekst te maken – in een welomlijnde stijl of geïnspireerd op een voorbeeld – maar ook om een document of een meeting samen te vatten of te vertalen en zelfs om een afbeelding te maken. Maar je moet het wel op een correcte manier gebruiken. “Geen paniek: het is veel gemakkelijker dan veel andere software, want je hoeft alleen maar te weten hoe je moet chatten”, stelt Diederick Legrain meteen gerust. Hij is een oud-journalist die nu opleidingen AI geeft. “Het is heel gemakkelijk maar ook heel verwarrend, want je moet een lang gesprek kunnen voeren, niet met een mens maar met een machine.”

Hallo, ChatGPT!

De fout die de meeste mensen in het begin maken, is dat ze ChatGPT (of een van zijn equivalenten) beschouwen als een soort Super Google. De eerste interacties beperken zich vaak tot het stellen van eenvoudige vragen of zoekopdrachten zoals je ook bij een zoekmachine zou doen, bijvoorbeeld ‘vind een recept voor appeltaart die niet te zoet is’ of ‘wat voor weer wordt het dit weekend aan de kust?’. “Je kan het zo gebruiken, maar dat heeft niet veel zin”, legt Diederick Legrain uit. “ChatGPT zal je vragen beantwoorden, maar om het volledige potentieel te benutten, moet je – en dat zal je misschien verbazen – ermee praten zoals je met een levend persoon zou doen. Het is echt door ermee te discussiëren dat het een toegevoegde waarde biedt.”
Tijdens je eerste uitstapjes op ChatGPT is het dus zaak om te doen alsof je een menselijke dienst-verlener of een assistent tegenover je hebt. Begin met je voor te stellen: wie je bent, welke leeftijd je hebt, waarom je er een beroep op doet en wat het je kan bieden. “Je moet echt niet twijfelen om iets concreets aan ChatGPT te vragen, als in ‘zeg, ik heb je hulp nodig voor dit of dat’, want dat zal voor de chatbot een aansporing zijn om verder te gaan dan een simpele zoekopdracht en om zaken voor te stellen waar je niet meteen aan gedacht had.”
Commentaar geven op de antwoorden, meer uitleg of een herformulering vragen of eventueel zelfs zeggen aan AI dat ze de bal compleet misslaat in een van haar suggesties, dat is belangrijk. Met de spraakfunctie kan dat snel gaan, want op die manier praat je echt met AI. “Na een tijdje zal AI je ook een beetje beter kennen en zullen haar antwoorden rekening houden met je voorkeuren en vereisten”, legt Diederick Legrain uit. “Het is dus veel meer dan een leverancier van kant-en-klare antwoorden, het is een helper die zich nog herinnert wat je eerder hebt gezegd.”
Een voorbeeld: je dokter heeft gezegd dat je evenwichtiger moet eten en je zoekt op ChatGPT in-spiratie voor aangepaste maaltijden. Als je eerder al gezegd hebt dat je niet van wortels houdt, dat je ’s avonds niet veel tijd hebt om te koken en dat je qua restaurants een liefhebber bent van de Aziatische keuken, dan zal de chatbot zich dat herinneren en zijn suggesties aanpassen.
Daar zit natuurlijk wel een addertje onder het gras: hoe meer je zo’n chatbot gebruikt, hoe meer hij je kenmerken zal verzamelen en gegevens over jou zal bijhouden. Bij Open AI, maker van ChatGPT, verzekert men je dat “de verzamelde informatie alleen ontsloten wordt tijdens jouw gesprekken en dat ze op een vertrouwelijke manier behandeld wordt”. Met andere woorden: de informatie wordt op een anonieme manier gelinkt aan je account en is niet toegankelijk voor andere gebruikers. Toch is het mogelijk om aan die informatie te geraken en om te vragen om ze te wissen, helemaal of gedeeltelijk.

“Je hallucineert, arm ding!”

Ook al zijn de antwoorden van AI soms verbluffend, toch mag je niet vergeten dat artificiële intelligentie eigenlijk allesbehalve intelligent is. ChatGPT werkt op basis van een database waarin miljarden documenten zitten die onmiddellijk beschikbaar zijn: het denkt dus niet op zichzelf maar inspireert zich altijd op wat het elders gezien heeft. Uit dit enorme corpus worden vervolgens algoritmen en waarschijnlijkheidsberekeningen gebruikt om de informatie op een nieuwe manier weer te geven, om zo goed mogelijk de vraag te beantwoorden. AI is dus perfect voor het maken van een samenvatting, een kladversie van een sollicitatiebrief of een activiteitenrapport (de voorbeelden waarvan het zich bedient zijn legio), maar is minder efficiënt voor creatief of vernieuwend werk, waarbij out of the box gedacht moet worden.
Als ze het juiste antwoord niet vindt op een vraag, gebeurt het ook weleens dat ze iets verzint. Dan spreekt men van hallucinaties. Bij het genereren van beelden vertaalt zich dat in afwijkingen zoals handen met zeven vingers. Er is ook een equivalent in de geschreven antwoorden, die soms foutief, absurd of denkbeeldig zijn. “AI neigt meer tot hallucineren als je haar echt zeer specifieke vragen stelt”, preciseert Diederick Legrain. “Maar dat komt steeds minder voor in de nieuwe versies, en ze hallucineert niet meer zolang je het bij algemene onderwerpen houdt.” Als je twijfelt, vraag gerust aan AI of ze het antwoord dubbelcheckt. “Wanneer je vraagt aan AI om haar antwoord te quoteren op 10, dan zal ze zichzelf vaak een 7 of een 8 geven, want als ze al haar capaciteiten zou gebruiken, zouden de servers, gezien het huidige aantal gebruikers, ontploffen. Je moet haar dus soms vragen om toch iets dieper te graven. Eigenlijk kan je AI omschrijven als een assistent vol goede wil, met een buitengewoon encyclopedisch geheugen, maar tegelijk ook een beetje dom …”
Uiteindelijk is AI getraind door mensen, die gekozen hebben tot welke documenten ze toegang heeft. Er is dus sprake van een zekere vooringenomenheid, vrij-willig of niet. Over bepaalde onderwerpen heeft ze overigens een beperkte kennis, maar dat is waarschijnlijk een goede zaak: zo zal ze bijvoorbeeld geen medisch advies geven zonder te suggereren om met een professional te praten. Het heeft ook geen zin om te vragen hoe je iemand vermoordt en daarna het lichaam laat verdwijnen.

Mis de boot niet

Ondanks deze beperkingen zijn ChatGPT en co formidabele tools in het dagdagelijkse leven. Je kan er immers ook documenten invoeren (door op de kleine paperclip te klikken). “Niemand leest bijvoorbeeld ooit een abonnementscontract met 40 pagina’s kleine lettertjes: dan vraag je gewoon even een samenvatting aan AI. Dat zal correct en volledig zijn en je in staat stellen om gemakkelijker te vergelijken met een andere offerte. AI kan ook je verzekeringscontract nakijken en je meteen vragen of dit of dat schadegeval ook gedekt is. Ze kent trouwens ook bijna alle gebruiks-aanwijzingen ter wereld. En je kan haar ook een foto sturen van de menukaart van het restaurant waar je je bevindt en vragen welke gerechten het meest geapprecieerd worden door het clientèle, op basis van online beoordelingen. Of je kan haar vragen om iets te vertalen wanneer je in het buitenland bent. Op die punten is ze echt geweldig.”
Je hebt er dus alle belang bij om je deze technologie vandaag nog eigen te maken, anders loop je het risico de boot helemaal te missen. Je kan de parallel trekken met de informatica: de generaties die in de jaren 70/80/90 begonnen zijn met de eerste basis-PC’s zijn nu paradoxaal genoeg beter gewapend om te begrijpen hoe een computer werkt dan jonge gebruikers, die direct toegang hadden tot volwassen technologie. “Je moet beseffen dat de AI van vandaag de slechtste is waarmee je ooit zal werken”, besluit Diederick Legrain. “Binnen twee weken, drie maanden of vijf jaar, zal ze tien, twintig of dertig keer performanter zijn. Maar op dit moment is het nog gemakkelijk om te begrijpen wat de beperkingen zijn van deze technologie.” ●