10 tips om te erven zonder ruzie

In de praktijk betekent het verdelen van een erfenis vaak een kritisch moment, een zware test voor de verstandhouding. Met deze 10 tips kunt u veel problemen en discussies vermijden.

Inhoud:

• Tip 1 Kies voor een ‘dubbele akte’
• Tip 2 Tracht onterving te vermijden
• Tip 3 Schenk als voorschot van het erfdeel
• Tip 4 Betrek al uw kinderen bij de schenking
• Tip 5 Organiseer zelf de verdeling van uw inboedel
• Tip 6 Maak duidelijke afspraken met uw tweede partner
• Tip 7 Stel een testamentuitvoerder aan
• Tip 8 Regel de opvolging binnen uw familiebedrijf
• Tip 9 Regel het lot van uw woning
• Tip 10 Maak duidelijk wat u zelf wilt

Ruzie over de inboedel, niet akkoord raken over het lot van de ouderlijke woning, problemen met een van de (schoon-)kinderen, een conflict met een stiefouder,... Juridische bekvechterij over erfenissen is een fenomeen dat in alle families kan opduiken. Garanderen dat het u niet zal overkomen, is onmogelijk maar conflictscenario’s herkennen en er gepast op anticiperen, kan veel heibel voorkomen.

Tip 1 Kies voor een ‘dubbele akte’

De eenvoudigste oplossing – tenminste, zo zou u als logisch denkend mens kunnen redeneren – bestaat erin reeds tijdens uw leven de verdeling van uw erfboedel op papier te zetten. Dit in onderlinge samenwerking en akkoord met uw erfgenamen. Helaas, overeenkomsten over nog niet opengevallen erfenissen – in het jargon ‘pacta successoria’ genoemd- zijn in het Belgisch recht zonder meer nietig! Gelukkig zijn zogenaamde ‘ouderlijke boedelverdelingen’ binnen bepaalde grenzen wél mogelijk. Het gaat hier om een techniek waarbij de ouders, onder hun gezag, (een deel van) hun goederen in kavels opdelen en verdelen onder al hun kinderen. Alle toekomstige erfgenamen moeten akkoord gaan met de verdeling en kunnen er nadien niet op terugkomen, behalve als er op het ogenblik van overlijden een benadeling is van meer dan één vierde.

Als er voor bepaalde goederen een grote waardestijging is tussen het moment van de verdeling en het ogenblik van het overlijden, kan dit leiden tot een vordering tot vernietiging. Daarom ging de praktijk op zoek naar alternatieven, zoals de techniek van de dubbele akte. Juridisch ontrafelt deze verrichting zich in een schenking, gevolgd door een uitonverdeeldheidtreding. Er gebeuren in de praktijk dan twee zaken:

• de ouders schenken aan al hun kinderen het geheel of een deel van hun vermogen in onverdeeldheid (d.w.z. als één geheel).
• de kinderen treden zelf uit onverdeeldheid (wat betekent dat zij de schenking zelf onder elkaar verdelen).

WEETJE De waarde van de geschonken goederen wordt in dit geval beoordeeld op het moment van de schenking en niet op het moment van overlijden!

Terug naar begin

Tip 2 Tracht onterving te vermijden

Hoewel onterven minder vaak gebeurt dan de meeste mensen denken, kan het wel degelijk, althans binnen de grenzen van het zogenaamde ‘vrij beschikbare deel’ . Dit is het deel van de erfenis waarover de erflater volledig vrij mag beschikken. Bepaalde naaste familieleden zoals de echtgeno(o)t(e), de kinderen en de ouders (niet de broers en zussen!) beschikken immers over een minimaal erfdeel dat men hen niet kan ontnemen. Dit wordt de wettelijke reserve genoemd of het reservatair erfdeel (zie paragraaf De spelregels van de reserve). Daaraan mag niet worden geraakt, noch via een schenking (aan anderen), noch via een ontervend testament.

De spelregels van de reserve

De kinderen, de ouders en de langstlevende echtgeno(o)t(e) hebben recht op een zogenaamde reserve, een deel van de erfenis dat hen niet kan ontnomen worden. Door het totaal van de reserve(s) af te trekken van de waarde van de volledige erfenis, bekomt men het beschikbare deel (dat door de erflater vrij kan worden toegekend).

(*) Het beschikbare deel varieert naargelang er ouders in leven zijn in beide familielijnen dan wel slechts in één lijn. In het eerste geval is het beschikbare deel de helft. Elke ouder heeft namelijk een reserve van 1/4de. In het tweede geval is het beschikbare deel 3/4de.

LET OP! De ouders hebben enkel recht op hun reserve als er geen kinderen zijn en geen langstlevende echtgenoot

Het vrij beschikbare deel is wat overblijft van het vermogen na aftrek van dit reservatair erfdeel. U geeft het aan wie u wilt. Dit kan een ander kind zijn (bijvoorbeeld via een testament) maar ook iemand die totaal vreemd is aan de familie (bijv. een goede vriend of een vzw die zich inzet voor een goed doel).

Een waarschuwing is hier echter op zijn plaats. Als u alles in goede harmonie wilt laten verlopen, lijkt alle erfgenamen gelijk behandelen de beste optie. Maar als één kind u bijzonder dierbaar is, bijvoorbeeld omdat het altijd voor u klaarstaat, dan kan een gelijke behandeling juist oneerlijk zijn. In dergelijke gevallen is het gerechtvaardigd dat u het ene kind meer geeft dan het andere. Als u dat doet, leg dan in uw testament kort maar duidelijk de reden uit waarom u zo handelt. Een kind bevoordelen kan overigens ook via een schenking (lees daarover tip 3 en tip 4).

Het mag duidelijk zijn dat de gehele onterving vaak een bron van conflicten is. De onterfde zal er zich maar zelden bij neerleggen en zijn reserve opeisen, desnoods voor de rechtbank. En zelfs al komt het niet zover, dan nog zal het meermaals aanleiding geven tot geruzie.

Ontervend testament: een voorbeeld. Stel dat Maria al meer dan 20 jaar feitelijk gescheiden leeft van haar man. Die kijkt al jaren niet meer naar haar om en heeft ook geen contact meer met hun kinderen. Omdat Maria niet officieel uit de echt gescheiden is, zou haar man in principe nog van haar erven. Om begrijpelijke reden wil ze dit vermijden. Dit kan via een ontervend testament. De langstlevende echtgenoot kan volledig onterfd worden als de volgende drie voorwaarden vervuld zijn:

• de echtgenoten moeten minstens zes maanden feitelijk gescheiden leven
• de erflater (Maria) moet bij gerechtelijke akte, als eiser of als verweerder, een afzonderlijk verblijf hebben gevorderd
• de echtgenoten mogen na deze gerechtelijke akte niet opnieuw zijn gaan samenwonen.

Terug naar begin

Tip 3 Schenk als voorschot van het erfdeel

U kunt op twee manieren aan een erfgenaam schenken: buiten erfdeel of als voorschot van het erfdeel. Om conflicten te vermijden, verdient dit laatste de voorkeur.

U doet een gift buiten erfdeel als u één van uw erfgenamen al tijdens uw leven een extraatje wilt gunnen, bovenop het normale erfdeel dat deze begunstigde later bij uw overlijden zal krijgen. Een dergelijke gift moet binnen de perken van het vrij beschikbare deel van uw vermogen blijven. Is dat niet het geval en wordt door dergelijke schenking de reserve van de reservataire erfgenamen aangetast, dan moet een zogenaamde ‘inkorting’ plaatsvinden. De schenking wordt dan na de dood van de schenker gekortwiekt op verzoek van de reservatairen en de begunstigde zal dus een deel moeten teruggeven.

Als u één van uw erfgenamen al iets wilt schenken voor uw overlijden, maar het is daarbij niet uw bedoeling om deze erfgenaam meer te geven dan de andere, dan doet u het best een schenking als voorschot op het erfdeel. Alle erfgenamen zullen uiteindelijk een gelijk aandeel erven, maar de persoon die u wilt bevoordelen krijgt nu al (terwijl u nog leeft) een welbepaald goed en heeft hiervan een soort vooruitgeschoven genotsrecht, wat dus in feite een tijdelijk voordeel is. Toch kunt u niet uitsluiten, hoe eerlijk uw bedoelingen ook zijn, dat na uw overlijden blijkt dat het deel dat u al weggegeven hebt meer waarde heeft dan wat de andere kinderen krijgen. Dat heeft alles te maken met het principe van de inbreng (zie kader: De schenking keert terug) en de waarderingsprincipes. Het geschonken goed wordt immers gewaardeerd op het moment van overlijden en niet op het moment van de schenking!

VOORBEELD Vader en moeder Bonhumeur hebben twee kinderen: Jean en Geraldine. In het jaar 1985 krijgt Jean een som geld van euro 75.000, terwijl Geraldine een bouwgrond met een waarde van eveneens euro 75.000 cadeau krijgt. Vader en moeder zijn ervan overtuigd dat ze billijk gehandeld hebben. Niets is echter minder waar! Wanneer bij het overlijden van de ouders in 2006 de fictieve massa van de erfenis moet samengesteld worden, zal Geraldines grond in rekening worden gebracht voor de waarde die hij dan heeft (bijv. euro 150.000) terwijl de schenking aan Jean enkel voor het initiële bedrag (euro 75.000) zal weerhouden worden.

Om het bovenstaande te vermijden kunnen ouders hun kinderen het best goederen van gelijke aard schenken. Zijn deze niet beschikbaar (bijv. er is maar één perceel bouwgrond), dan dient overwogen te worden om de geschonken goederen in onverdeeldheid aan de kinderen te schenken waarna deze onder mekaar uit onverdeeldheid treden (d.i. de zogenoemde techniek van de dubbele akte, zie Tip 1). Op die manier hebben de kinderen op het moment van de schenking hetzelfde ontvangen en wordt de problematiek van de ongelijke behandeling omzeild.

Samengevat: u schenkt het best op voorschot van erfenis en, indien mogelijk, goederen van een gelijke aard.

De schenking ‘keert terug’

Na het overlijden wordt de nalatenschap wedersamengesteld. Een geschonken goed of bedrag wordt opnieuw fictief bij de nalatenschap gevoegd.

Deze ‘inbreng’ betekent dat op het moment van het overlijden van de schenker een zogenaamde fictieve massa wordt samengesteld als basis voor de vereffening-verdeling. Tot die massa behoren niet alleen de goederen die de overledene effectief op zijn sterfdag nalaat, maar ook alle goederen die hij tijdens zijn leven heeft weggeschonken. Hoewel deze goederen dus in werkelijkheid reeds uit het vermogen verdwenen zijn, worden ze er opnieuw bijgeteld.

Weet dat de geschonken goederen bij de fictieve massa worden gevoegd volgens hun waarde op het moment van het overlijden! Voor geldsommen is dit het nominale bedrag maar voor andere goederen kan de waarde op de dag van de schenking behoorlijk verschillen met de waarde op de dag van het overlijden.

Terug naar begin

Tip 4 Betrek al uw kinderen bij de schenking

Misschien wilt u al uw kinderen exact evenveel schenken. Maar het kan ook zijn dat u een van uw kinderen via een schenking – en om goede redenen – een extraatje wilt geven. Na uw overlijden kunnen uw andere kinderen deze schenking aanvechten als het bedrag groter is dan het deel dat hen wettelijk minstens toekomt (hun wettelijke reserve – zie tip 3). Toch bestaat er een mogelijkheid om deze reserve te omzeilen en een goed uit de erfenis te laten verdwijnen. Hoe doet u dit? U doet aan het kind dat u wilt bevoordelen een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik (of met last van lijfrente) en betrekt ook uw andere kinderen bij deze schenking door hen hun toestemming te laten geven in de schenkingsakte. Omdat u het vruchtgebruik behoudt, houdt u het recht op de inkomsten (bijv. intresten van kapitalen) en bovendien wordt het geschonken goed of bedrag buiten uw nalatenschap gehouden. De andere kinderen kunnen de schenking dus niet meer aanvechten!

Op deze manier kunt u tot bevredigende en vooral definitieve, onomkeerbare familiale regelingen komen. Of anders gezegd, zo worden op legale wijze gedeeltelijke ontervingen mogelijk!

Terug naar begin

Tip 5 Organiseer zelf de verdeling van uw inboedel

Het zal heus niet de eerste keer zijn dat na een erfenis de bom in de familie barst over de erfrechtelijke verdeling van de inboedel. Soms lopen alle gesprekken zelfs vast op de toewijzing van een pietluttig porseleinen theepotje. De beste oplossing is dan vaak dat de notarisklerk tijdens de opmaak van de inventaris het potje per ongeluk in scherven laat vallen.... maar er zijn uiteraard alternatieven die minder brokken maken.

Liever geen testament over alles

Om discussies over de verdeling van de inboedel te vermijden, bent u misschien geneigd om via testament al uw huisraad, meubels en siervoorwerpen netjes toe te bedelen aan uw individuele erfgenamen. Een redenering die heel eerlijk klinkt, maar die veel kwaad bloed kan zetten. “Waarom krijg ik die prachtige Chinese vaas niet en mijn zus wel?”, “Wat heeft ons moeder toch bezield?” Bovendien is het perfect mogelijk dat u het toekomstige verwachtingspatroon van uw pappenheimers verkeerd inschat. Het is niet omdat uw zoon een boekenwurm is dat hij na uw overlijden geïnteresseerd zal zijn in uw hele bibliotheek! Daarom is het beter dat u zich, als u via testament schikkingen over de inboedel wilt treffen, beperkt tot de stukken waarvan u met honderd procent zekerheid weet dat ze het best in handen van die zoon of dochter zullen komen.

Laat uw inboedel schatten

Wat kunt u wél doen? Een oplossing kan erin bestaan dat u een testament opmaakt en daarin stelt dat de inboedel in principe moet worden verkocht. U kunt eraan toevoegen dat uw erfgenamen binnen de maand na uw overlijden een schatter moeten aanstellen die een lijst zal opstellen van alle goederen en hun waarde. Tot slot kunt u in uw laatste wilsbeschikking bepalen dat de erfgenamen mogen kiezen: ofwel vullen ze hun erfdeel wat de inboedel betreft op met geld (namelijk hun aandeel in de opbrengst van de verkoop) ofwel kiezen ze het servies en leveren ze geld in. De ervaring leert dat deze methode helpt om de gemoederen over bepaalde erfstukken te bedaren. Zo kan via de taxatie blijken dat het door elk kind zo begeerde schilderij zijn waarde vooral dankt aan de sierlijke omlijsting...

Desnoods laat u... het lot beslissen

U kunt in uw testament ook voorzien dat als uw erfgenamen een meubelstuk absoluut niet wensen te verkopen omdat ze er allen in geïnteresseerd zijn, de notaris dan maar tot... lottrekking moet overgaan.

Terug naar begin

Tip 6 Maak duidelijke afspraken met uw tweede partner

Er kan in België vrij vlotjes uit de echt gescheiden worden. Het gaat nog niet zo snel als bij de Pueblo-indianen waar het volstaat dat de vrouw... de mocassins van haar man op de drempel zet, maar toch. De procedure van onderlinge toestemming herleidt een koppel in pakweg zes maand tot ex’en. Niet zelden zet een van de partners daarna de stap naar een tweede huwelijk en komt er een nieuwsamengesteld gezin tot stand. Dat leidt vaak tot spanningen tussen de (stief)ouder en de (stief)kinderen die vrezen een stuk van de erfenis verloren te zien gaan. Onze wetgever maakt inzake het erfrecht (en het recht op de reserve) van de langstlevende echtgenoot immers geen onderscheid tussen een eerste en een later huwelijk.

Stiefmama (of -papa) wordt sneller oud

De wetgever staat niet geheel ongevoelig tegenover de stiefkindproblematiek. Daarom is bij de berekening van de waarde van het vruchtgebruik van de langstlevende echtgenoot die samen met stiefkinderen erft, het instant-verouderingsprincipe ingevoerd. De waarde van het vruchtgebruik wordt immers bepaald door de leeftijd van de vruchtgebruiker. Hoe jonger de vruchtgebruiker, hoe meer zijn/haar vruchtgebruik waard is. De notaris berekent de waarde van het vruchtgebruik aan de hand van sterftetabellen. De wetgever heeft nu bepaald dat in de stiefouder-stiefkindrelatie de stiefouder geacht wordt ten minste 20 jaar ouder te zijn dan het oudste stiefkind uit het vorige huwelijk van de vooroverleden partner, ook al is dat in werkelijkheid niet zo.

VOORBEELD Albert is 67 jaar en gehuwd met Nicole, die 28 lentes jong is. Albert heeft twee kinderen uit een vorig huwelijk: Jos (43 jaar) en Els (39 jaar). De dag dat Albert sterft zal Nicole – voor de berekening van haar vruchtgebruik – geacht worden 63 jaar oud te zijn (de leeftijd van het oudste kind, Jos, + 20). Nicole ondergaat dus in één klap een virtuele leeftijdsjump van goed 35 jaar. Men zou voor minder naar een whisky on the rocks grijpen...

Een regeling via huwelijkscontract

In de praktijk worden de voorgaande correcties vaak ervaren als pleisters op een houten been. Stiefkinderen wensen doorgaans spijkerharde garanties omtrent het behoud van hun erfrechten. Als u hieraan wilt voldoen, doet u dat beter niet via een testament. Dat biedt immers geen zekerheid. Een testament is ten allen tijde herroepbaar en bovendien blijft de reserve van de langstlevende parten spelen. Het is beter een oplossing uit te werken via het huwelijkscontract. Dankzij de ‘Wet Valkeniers’ (zie verder) kunnen echtgenoten waarvan één van hen kinderen uit een vorige relatie heeft, bindende afspraken maken over de rechten op mekaars nalatenschap.

Wet-Valkeniers: een oplossing bij tweede huwelijk

De bedoeling van de wet-Valkeniers is om in een nieuwsamengesteld gezin, via het huwelijkscontract (niet mogelijk in een testament) de rechten op elkaars nalatenschap te beperken en op die manier het erfrecht van de kinderen uit een vorige relatie veilig te stellen.

Voor wie is dit interessant? Enkel voor paren waarvan minstens één partner kinderen uit een vorige relatie heeft (dit hoeft geen huwelijk geweest te zijn).

Wat kan er gebeuren? Inhoudelijk kunnen de echtgenoten alle kanten op. Zo kunnen ze de reserve (het vruchtgebruik op de helft van de erfenis) van de langstlevende uitschakelen. Hierbij geldt maar één beperking: de langstlevende kan nooit het vruchtgebruik op de gezinswoning en de daarin aanwezige huisraad ontnomen worden. De echtgenoten kunnen ook de erfrechten van de langstlevende tot welbepaalde goederen beperken. Bijvoorbeeld: wel vruchtgebruik van de effectenportefeuille maar geen erfrecht op de aandelen in het familiebedrijf.

WEETJE Wederkerigheid is niet vereist! Het is dus niet nodig dat wanneer één van de echtgenoten de erfrechten op bepaalde goederen wordt ontzegd, hetzelfde geldt voor de andere echtgenoot.

Terug naar begin

Tip 7 Stel een testamentuitvoerder aan

In het Angelsaksische recht wordt regelmatig een beroep gedaan op de figuur van de executor, de testamentuitvoerder. In België is dit minder gangbaar maar toch kan het in sommige gevallen zinvol zijn. In principe behoort het aan uw erfgenamen om op een correcte manier (volgens de schikkingen van uw testament) over te gaan tot de vereffening van de erfenis. Wanneer u echter vreest dat uw nazaten uw testament – uit kwade wil of door onkunde – niet zullen uitvoeren, dan kan de aanstelling van een testamentuitvoerder een oplossing bieden. Hij is de persoon die zal waken over de uitvoering van uw testament en hij kan bewarende maatregelen (bijv een verzegeling) vorderen. U kunt ook meerdere testamentuitvoerders aanstellen en de bevoegdheden onderling verdelen, in functie van hun vaardigheden of bekwaamheden. De testamentuitvoerder is niet verplicht het mandaat te aanvaarden, maar eens aanvaard moet hij het wel persoonlijk uitvoeren. Delegatie is uit den boze!

LET OP! De testamentuitvoerder krijgt het best via het testament uitdrukkelijk bezitsrecht over de roerende goederen want van rechtswege komt hem dit niet toe. Voor onroerende goederen is dit niet nodig omdat daarvoor geen gevaar voor verlies of verduistering bestaat.

Terug naar begin

Tip 8 Regel de opvolging binnen uw familiebedrijf

Het openvallen van een erfenis doet een zogenaamde onverdeeldheid ontstaan. Dit betekent dat alle erfgoederen in handen komen van de erfgenamen voor een welbepaald, maar niet concreet aanwijsbaar deel (alleen de verhouding ten opzichte van het geheel is bepaald, bijv. elk 1/3de of elk de helft). De allesoverheersende spelregel inzake onverdeeldheden is deze van de unanimiteit (iedereen moet akkoord gaan met alles). Het is evident dat wanneer een handelszaak tot de erfenis behoort (dat kan de eenmanszaak zijn van de slager om de hoek maar ook de uit de kluiten gewassen kmo die georganiseerd is via een bvba of nv) het ontstaan van zo’n onverdeeldheid een belangrijke rem kan zetten op de continuïteit en de verdere bloei van dat bedrijf. Zeker als al één kind actief betrokken is in de zaak terwijl de andere dat niet zijn. Omdat niemand kan gedwongen worden om in onverdeeldheid te blijven, kan een van de erfgenamen bij aanslepend conflict een gerechtelijke vereffening vorderen. Dit mondt vaak uit in een openbare verkoop en kan dus het einde betekenen van het familiebedrijf.

De boodschap bij uitstek is daarom: regel de opvolging binnen uw bedrijf vooraf! U doet dat beter niet via testament maar door schikkingen tijdens uw leven. Ga over tot een bedrijfsschenking aan uw gedoodverfde opvolger (zie paragraaf: De bedrijfsschenking). Of nog: kies voor een vennootschapsvorm waardoor uw opvolger de touwtjes in handen kan nemen zonder zijn broers en/of zussen integraal te moeten afkopen. Enkele kleine aanpassingen aan de statuten van de vennootschap of de overstap naar een ander type van vennootschap (zoals de commanditaire vennootschap op aandelen) kan op dit vlak wonderen verrichten.

De bedrijfsschenking

Zowel in Vlaanderen als in Brussel en Wallonië kunt u, onder bepaalde voorwaarden, een handelszaak of vennootschap wegschenken. De tarieven en de voorwaarden verschillen.

In het Vlaams gewest kunt u via notariële schenkingsakte uw handelszaak of de aandelen van uw vennootschap wegschenken tegen een vlak tarief van 2%.

• Gaat het om een schenking van een handelszaak dan moet de schenker er voor minstens 50% eigenaar van zijn. Dus ook handelszaken die gerund worden door twee echtgenoten samen (elk voor 50%) of bijvoorbeeld door twee broers die elk de helft bezitten, komen in aanmerking.
• Gaat het om een vennootschap (bvba, nv,...) dan volstaat het dat de schenker minstens 10% van de stemrechten in de algemene vergadering heeft of minstens 10% van de totaliteit van de aandelen bezit.

LET OP! Patrimonium- en holdingvennootschappen komen niet in aanmerking. Het feit dat u schenkt met voorbehoud van vruchtgebruik is geen probleem.

In het Brussels gewest bedraagt het tarief 3%. U moet wel alleeneigenaar zijn van de handelszaak en voor vennootschappen moet u in principe 50% van de stemrechten groeperen. Anders dan in Vlaanderen, moet er in volle eigendom geschonken worden.

In het Waals gewest kunt u onder bepaalde voorwaarden handelszaken en exploitatievennootschappen schenken tegen een nultarief, zelfs met voorbehoud van vruchtgebruik. De handelszaak mag u uitbaten samen met anderen. Betreft het een vennootschap, dan moet u in principe 50% van de stemrechten groeperen. Specifiek voor Wallonië is de tewerkstellingsvoorwaarde: de onderneming moet op datum van de schenkingsakte in Wallonië ingeschreven personeelsleden hebben. Het is echter ook mogelijk dat de uitbater, zijn echtgenote of zijn wettelijk samenwonende partner, of nog hun bloed- en aanverwanten in de eerste graad de enige als zelfstandige in Wallonië ingeschreven personeelsleden zijn.

WEETJE In de drie gewesten moeten gedurende 5 jaar na de schenking nog een aantal voorwaarden gerespecteerd blijven, wil je de gunstregeling behouden.

Terug naar begin

Tip 9 Regel het lot van uw woning

De ouderlijke woning is in veel gevallen het belangrijkste bestanddeel van een erfenis. Als een van de kinderen het huis graag wil hebben, is het oppassen geblazen want dan is de verleiding groot, om het voor een zacht prijsje van de hand te doen in het voordeel van de zoon of dochter die het echt wel graag zou hebben. Hiermee benadeelt u echter de andere erfgenamen en er is meestal een groot bedrag in het spel! Het makkelijkst is, het huis te verkopen op de vrije markt en de opbrengst te verdelen. Als één van de kinderen het huis echt wil hebben, zal deze het tegen de reële waarde moeten kopen. Die waarde wordt bepaald door een onafhankelijke schatter van onroerende goederen. Het wordt echter pas echt lastig als er bij de kinderen meer gegadigden zijn voor de woning. In het uiterste geval moet er dan maar tot lottrekking overgegaan worden, zoals omschreven in tip 5.

Terug naar begin

Tip 10 Maak duidelijk wat u zelf wilt

Wensen de ouders later begraven te worden of gecremeerd? In ieder geval maken zij het best hun wensen op voorhand kenbaar want het gebeurt vaak dat de kinderen niet precies weten welke wensen hun overleden ouders op dit gebied hadden. Een testament is hierbij niet het beste instrument omdat voor dat gevonden is en alle formaliteiten zijn vervuld, heel wat tijd verstreken kan zijn. Laatste wilsbeschikkingen hieromtrent komen beter bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente terecht. Het is ook aangewezen de nabestaanden ervan op de hoogte te brengen. Hetzelfde geldt trouwens voor een reeks andere lijfrechten. Hier denken we bijvoorbeeld aan orgaantransplantatie. Weet dat onze Belgische wetgever opteert voor een zogenaamd opting-outsysteem: de wet gaat ervan uit dat iedereen bereid is zijn of haar organen na overlijden af te staan, behalve wie tijdens zijn leven uitdrukkelijk het tegengestelde heeft kenbaar gemaakt. Ieder van ons is dus een potentiële donor post mortem. Formeel verzet hiertegen kan door middel van een in te vullen formulier worden uitgedrukt bij het gemeentebestuur van de woonplaats. Over dit specifieke onderwerp kunt u alle discussies onder uw erfgenamen alvast in de kiem smoren.

Terug naar begin