10 vragen over de bonus-malus

Wie weinig of geen schade veroorzaakt krijgt goeie punten van zijn autoverzekeraar, terwijl de premie van brokkenpiloten stijgt. Vandaag bepalen de verzekeringsmaatschappijen zelf welke factoren daarbij de doorslag geven.

Je verplichte autoverzekering dekt de materiële en lichamelijke schade die jij toebrengt aan derden. Dat zijn de andere weggebruikers, jouw passagiers, de wegbeheerder,... Veroorzaak je een jaar lang geen ongeval, dan krijg je een bonus (goed punt), maak je wel een fout en breng je schade teweeg een malus (slecht punt), wat zich dan vertaalt in een daling of stijging van je premie. Dat is het principe dat Belgische autoverzekeraars al decennia hanteren om de premies burgerlijke aansprakelijkheid (BA) vast te leggen. Tot 2004 waren verzekeringsmaatschappijen in België verplicht met een uniform bonus-malussysteem te werken, maar sindsdien mogen ze vrij bepalen hoe ze hun tarieven vastleggen. Het bonus-malussysteem wordt nog steeds gebruikt, maar dat is niet langer een uniforme maatstaf.

1 Welke factoren beïnvloeden de bonus-malus?

Peter Wiels, woordvoerder van Assuralia: “Om te beginnen zijn er de criteria die vastliggen, zoals je leeftijd, je woonplaats, het vermogen van je wagen, het gebruik dat je van je auto maakt (bijvoorbeeld voor je beroep) of het aantal kilometers dat je jaarlijks aflegt (sommige maatschappijen werken met een kilometerverzekering). Verder is er je rijhistoriek, waardoor je premie kan worden verhoogd of verlaagd. Soms kan je als goede bestuurder zelfs een bonus-malusgraad van minder dan 0 bereiken: -1 of nog minder. Dan beschik je over een joker of superbonus. Als je vele jaren foutloos rijdt, bouw je een soort buffer op, waardoor je een joker kan inzetten als je toch eens een ongeval veroorzaakt en je premie dan toch niet stijgt.”

2 Start je altijd bij graad 11?

Peter Wiels: “Over het algemeen start je als beginnend chauffeur bij graad 11, die dan elk jaar met een punt kan dalen, tot je schaal 0 bereikt. Veroorzaak je een ongeval, dan stijg je meestal met 5 graden, maar je verzekeraar is daarin dus vrij. Sommigen maatschappijen hanteren een lage beginpremie, die dan bij een schadegeval bijvoorbeeld sneller stijgt dan bij andere maatschappijen. Dit kijk je best eerst goed na in de voorwaarden, om zo te bepalen wat voor jou het interessantste is.”

3 Jaagt een verzekering tweede bestuurder voor een jongere op de polis van de ouders, de premie van de meer ervaren hoofdchauffeur de hoogte in?

Peter Wiels: “Als ouder zal je wellicht een iets hogere premie moeten betalen, maar als verzekeringnemer ben je contractueel verplicht om alle wijzigingen in het verzekerde risico – en een jongere die met het voertuig van zijn ouders begint te rijden is zo’n risicowijziging – aan je verzekeraar te melden. Doe je dat niet, dan kan dit zich bij een ongeval tegen jou keren. Meld dus zeker aan je verzekeraar als je kind met je wagen begint te rijden. Vanaf dan is de jongere ook bekend bij de verzekeraar en zal hij later een gunstiger tarief kunnen krijgen als hij voor het eerst op eigen naam een verzekering afsluit en voorheen ongevallenvrij was.”

4 Als je al jaren een rijbewijs hebt maar nog nooit op eigen naam een autoverzekering afsloot, betaal je dan hetzelfde tarief als een beginner?

Peter Wiels: “Autoverzekeraars werken met een schadeattest – de opvolger van het vroegere bonusmalusattest – waaruit ze je schadeverleden kunnen afleiden. Dat attest staat op naam van de verzekeringnemer. Heb je nog geen contract op je naam onderschreven, dan start je normaal als nieuwe bestuurder. Maar dat neemt niet weg dat de verzekeraar rekening kan houden met bijvoorbeeld de jaren dat je in het bezit bent van een rijbewijs. Ook het feit dat een jongere bijvoorbeeld als bestuurder op de polis van pa of ma werd aangemeld, kan een gunstig effect hebben op de premiebepaling, voor zover de jongere in die periode geen ongevallen veroorzaakte. Verzekeraars zijn daar dus vrij in. Welke methode jouw verzekeraar gebruikt, kan je opvragen bij je verzekeraar of tussenpersoon. In ieder geval is elke verzekeraar wettelijk verplicht in het contract de werking van zijn eigen bonusmalussysteem toe te lichten, dus ook volgens welke methode hij je premie BA verhoogt als je een ongeval veroorzaakt.”

5 Hoe is Bob verzekerd?

Peter Wiels: “Veel verzekeraars hebben intussen een Bob-waarborg in hun polis ingebouwd. Heb je geen Bob-waarborg en ook geen omniumverzekering, dan moet Bob – als hij geen deel uitmaakt van je gezin – opdraaien voor de schade aan jouw voertuig, mocht hij aan het stuur van jouw wagen een fout begaan en een ongeval veroorzaken.”

6 Je had jaren een bedrijfswagen en je wil nu zelf een contract afsluiten. Wordt er dan rekening gehouden met je ervaring?

Peter Wiels: “Dat hangt van de verzekeraar af, maar die kan wel degelijk rekening houden met je verleden. Het probleem bij bedrijfswagens is dat de verzekeringnemer van de wagen een bedrijf is. Als je altijd zelf met de bedrijfswagen hebt gereden, moet dit op één of andere manier aan te tonen zijn, zodat je je verzekeraar kan overtuigen. Je kan je werkgever of leasingmaatschappij vragen een verklaring af te leggen over je rijverleden, maar het staat je verzekeraar vrij die te accepteren, want hij kan niet nagaan of de informatie correct is.”

7 Als je vergoed wordt via je omniumverzekering voor schade aan je auto door onweer, gaat je bonus-malus dan omhoog?

Peter Wiels: “Neen, want het bonus-malussysteem is enkel van toepassing op de burgerlijke aansprakelijkheid (BA), bij ongevallen waarvoor derden worden vergoed. Voor andere waarborgen – bijvoorbeeld een omnium – is er geen link met de BA. Maar ook hier zijn verzekeraars vrij om in het contract te bepalen of er rekening wordt gehouden met het schadeverloop om het bedrag van de toekomstige premie aan te passen.”

8 Kan je je joker meenemen als je van verzekeraar verandert?

Peter Wiels: “Een goed of een slecht rapport neem je sowieso mee als je van verzekeraar verandert, want op je schadeattest staan je schadegevallen van de laatste vijf jaar vermeld. Met ongevallen ouder dan vijf jaar wordt dus in de praktijk geen rekening meer gehouden. Op basis van dit schadeattest kan je nieuwe verzekeraar je dan op zijn eigen personalisatie- of tariefsysteem inschalen. Maar niet alle verzekeraars werken met jokers. Het kan dat je nieuwe verzekeraar hier geen rekening mee houdt.”

9 Kan je premie stijgen, ook al heb je geen ongeval gehad?

Peter Wiels: “Je premie kan inderdaad stijgen (buiten de indexering) zonder dat je een ongeval hebt veroorzaakt. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer je verzekeraar een tariefaanpassing doorvoert. Ga je hier niet mee akkoord, dan kan je je verzekering opzeggen zonder opzeggingsperiode van drie maanden, die je normaal wel moet naleven.”

9 Wat gebeurt er als degene die je wagen gebruikt via autodelen, een ongeval veroorzaakt?

Peter Wiels: “Ook als je als hoofdbestuurder je wagen regelmatig met iemand deelt – of dat nu je zoon, buurman of partner is – moet je dit melden aan je verzekeraar. Als die persoon een ongeval veroorzaakt, zal jouw premie als verzekeringnemer stijgen.”

Meer weten over de autoverzekering: www.abcverzekering.be/autoverzekering