55 een scharnierleeftijd...

50 wordt vaak gezien als de scharnierleeftijd. Maar 55 jaar is minstens een even belangrijk beslissingsmoment. Het is je laatste uitgelezen moment om met pensioensparen te starten, maar ook het beste tijdstip voor een defensieve pensioenspaarformule, een wachtpolis, een landingsbaan,...

SPAREN

Pensioensparen

Pensioensparen kan je doen bij de bank (pensioenspaarrekening) of bij een verzekeraar (pensioenspaarverzekering). Je kan een contract sluiten vanaf 18 jaar. Je stort elk jaar een maximumbedrag (of minder), waarvan je een deel fiscaal recupereert. Vandaag kan je twee kanten op: ofwel stort je max. 980 euro (bedrag voor 2019) en recupereer je 30% via je belastingen. Ofwel stort je 1.260 euro (bedrag 2019) en recupereer je 25%. Je moet elk jaar de keuze maken.

Om van de belastingvermindering te genieten moet je een contract sluiten voor je 65 bent, dus ten laatste op 64. Het contract moet ook minstens 10 jaar lopen. Sloot je een contract voor je 55 werd, dan betaal je op 60 een eindbelasting van 8%. Dit jaar is het laatste jaar dat de Staat een voorafname van 1% doet – al één procent belasting vroeger int. De (resterende) eindbelasting op 60 jaar is voordelig, want je kan nog vijf stortingen met fiscaal voordeel doen, zonder dat je belast wordt. Sluit je na 55 een contract dan betaal je de eindbelasting als je contract 10 jaar is. Maar je kan maar fiscaal voordelige premies storten tot je 64ste. Net geen 55 jaar is dus het laatste écht goeie moment om met pensioensparen te starten.

Langetermijnsparen

Dezelfde redenering geldt voor langetermijnsparen, een spaarvorm via een levensverzekering type Tak 21 of Tak 23. Net als pensioensparen, wordt langetermijnsparen gestimuleerd door de overheid. Je krijgt een fiscaal voordeel van 30% en ook hier moet je contract daarvoor minstens 10 jaar lopen. Anders dan bij pensioensparen loopt het fiscaal voordeel van langetermijnsparen verder na 65. Je moet dan wel voldoende inkomen/pensioen hebben, want er moet voldoende belasting zijn om die 30% van af te trekken.

Vlak voor je 55 wordt, is dus het laatste goede moment, want dan word je belast aan 10% op je 60ste en daarna kan je nog stortingen doen die je fiscaal in mindering kan brengen. Sluit je het contract na 55, dan wordt de eindbelasting pas geheven als je contract 10 jaar loopt.

Defensief pensioenspaarfonds of verzekering

55 jaar is ook de leeftijd waarop je best overstapt naar een defensief pensioenspaarfonds. Estate planner Johan Adriaens legt uit waarom: “De meeste pensioenspaarfondsen zijn dynamisch en bevatten ongeveer 70% aandelen en maar 30% obligaties, die minder risicovol zijn. Als je nog ver verwijderd bent van je pensioenleeftijd, heb je tijd genoeg om een slecht beursjaar te compenseren. Ben je vandaag 55, dan sta je op elf jaar van je wettelijke pensioen. Dan is het een betere strategie om over te schakelen naar een fonds dat minder aandelen bevat, maar meer obligaties. Defensieve fondsen bestaan uit ongeveer 30% aandelen en 70% obligaties. Jouw volledige pensioenspaarpot overzetten binnen eenzelfde bank, is geen probleem en kost ook niets. Maar slechts vijf banken bieden zo’n defensief pensioenspaarfonds aan, zodat je misschien met je pensioenspaarpot naar een andere bank zal moeten stappen. Heeft je bank geen defensief fonds, dan kan je je volledige kapitaal overzetten naar een pensioenpaarfonds van een andere bank. De beperkte administratieve kost zal je nieuwe bank doorgaans graag voor zijn rekening nemen en sommige banken geven tijdelijk zelfs een bonus van bv. 100euro cash als je naar hen overstapt.”

En overstappen naar een pensioenspaarverzekering? “Ook dat is mogelijk”, beaamt Johan Adriaens. “Een pensioenspaarverzekering houdt nog minder risico’s in dan een defensief pensioenspaarfonds, omdat de meeste pensioenspaarverzekeringen Tak 21-producten zijn met een gewaarborgd rendement. Enkel Tak 23-producten zijn even risicovol als fondsen. Uiterlijk voor je 55ste overstappen is dan een goed idee, want ook hier geldt de regel dat je pensioenspaarverzekering 10 jaar moet lopen om van het fiscaal voordeel te kunnen genieten. Om fiscale redenen zet je de stortingen die je al gedaan hebt in een fonds beter niet over naar een verzekeringscontract, maar enkel de nieuwe stortingen.”

HOSPITALISATIEVERZEKERING

Wachtpolis

Heb je een hospitalisatieverzekering via je werk, dan kan je die verderzetten als je met pensioen gaat. De individuele premie is dan niet langer gebaseerd op de tarieven van het collectieve contract, maar op je leeftijd: een hogere premie dus. Om dat te vermijden kan je een wachtpolis sluiten bij de verzekeraar van je werkgever, waarmee je je leeftijd vastklikt. Sluit je een wachtpolis op 55, dan betaal je wanneer je met pensioen gaat de premie van een 55-jarige. Zolang je via het werk verzekerd bent, lopen beide polissen naast mekaar.

Vandaag kan je bij verzekeraars en een aantal ziekenfondsen een wachtpolis sluiten tot 64 jaar of ouder, maar de premie die je betaalt op 55 ligt lager, al moet je langer betalen. Onderschrijf je bijvoorbeeld Hospitalia Continuïteit, de wachtpolis van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, dan verdwijnen bij je pensionering alle leeftijdsgebonden bijpremies in je contract en word je verzekerd alsof je al je hele leven die polis had. Hoe vroeger je instapt, hoe goedkoper je wachtpremie. Zo betaal je 15,72 euro per maand als je aansluit tussen 55 en 59 jaar. Start je tussen 50 en 54, dan betaal je slechts 8,29 euro per maand.

WONEN

Een kleiner huis

Rond 55 jaar loopt bij veel koppels het nest leeg. Blijf je dan in je grote huis wonen of verhuis je naar een kleinere woning? Verhuur je je te grote woning of verkoop je ze? Belangrijke vragen die niet makkelijk te beantwoorden zijn, zeker nu het woonbeleid en de woonwetgeving almaar wijzigen en een huurhuis aan almaar strengere normen moet voldoen. Tegen 2020 zal je in Vlaanderen bijvoorbeeld geen woning meer kunnen verhuren zonder dakisolatie. Je zal dus investeringen moeten doen om je huis huurklaar te maken. Maar zal je dat geld via de huurprijs kunnen recupereren? Vandaag vind je nog moeilijk huurders die een huur van 1.000euro of meer willen betalen. Door de lage interestvoeten zijn die eerder geneigd om een huis te kopen. Maar ook je huis verkopen kan tegenvallen. Grote, vrijstaande huizen op een grote lap grond zijn vandaag niet meer zo gegeerd. En dat heeft een weerslag op de verkoopprijs.

Bij de aankoop van een nieuwe, kleinere woning – huis of appartement – wordt wel eens aangeraden om gebruik te maken van een gesplitste aankoop met je kinderen. De kinderen worden dan naakte eigenaars, de ouders vruchtgebruikers. In het kader van een successieplanning – die erop gericht is je kinderen zo weinig mogelijk belastingen te laten betalen op je nalatenschap – kan dit een goed idee zijn. Weet echter dat jouw vruchtgebruik met de jaren almaar minder waard wordt. Laat je hierbij dus goed adviseren.

Een tweede verblijf

Rond 55 krijg je vaak wat meer financiële ademruimte. Een uitgelezen moment voor een tweede verblijf, voor jezelf en je familie of als investering? De laatste jaren blijken 55-plussers de belangrijkste kopers van een tweede woning als belegging, op zoek naar meer rendement voor hun spaargeld.

WERK

Een nieuwe job

Van werk veranderen wanneer je 55 jaar bent? Waarom niet? Je moet dan nog 11 jaar werken – vanaf 2025 ligt de wettelijke pensioenleeftijd immers op 66 jaar. In elk geval is wat begeleiding en advies bij zo’n overstap meer dan welkom.

Voor je de stap naar een andere job zet, is het daarom interessant om een beroep te doen op loopbaanbegeleiding. De Vlaamse overheid stimuleert dit met loopbaancheques, die je kan inzetten voor acht uur loopbaanbegeleiding. Met één loopbaancheque kan je vier uur begeleiding volgen. Je betaalt zelf 40 euro per cheque, de Vlaamse overheid betaalt de rest.

Je kan de cheques aanvragen als je in Vlaanderen of in het Brussels gewest woont. Woon je in Wallonië, dan heb je enkel recht op loopbaancheques als je in Vlaanderen of Brussel werkt en vanuit een ander EU-land naar hier bent verhuisd. Woonde je altijd al in Wallonië, dan heb je geen recht op deze cheques.

Een RSZ-vermindering

Ligt het bedrijf waar je werkt in het Vlaams gewest en maakt het geen deel uit van de social profitsector, dan moet je werkgever minder RSZ betalen als jij 55(plus) bent en je loon onder een bepaalde grens ligt.

Ben je pas aangeworven? Dan moet je in de maand voor je werd aangeworven ook minstens één dag ingeschreven zijn als niet-werkende werkzoekende bij de VDAB.

Op www.werkgevers.vdab.be/doelgroepvermindering/55-plusser vind je alle informatie die je nodig hebt.

Ook het Waals gewest kent een RSZ-vermindering voor 55-plussers toe. Ligt het bedrijf waar je werkt in het Brussels gewest, dan moet je sinds kort 57 jaar zijn om in aanmerking te komen voor een RSZ-vermindering.

Een landingsbaan

In het Zomerakkoord van 2018 stond dat je dit jaar 60 jaar moet zijn om recht te hebben op een landingsbaan, als je aan de andere voorwaarden voldoet. Maar die maatregel werd nog altijd niet uitgevoerd. Vandaag kan je dus nog altijd voor een landingsbaan kiezen op 55 jaar, als je minstens 25 jaar als loontrekkende hebt gewerkt, minstens 24 maanden anciënniteit hebt bij je werkgever en de voorbije 24 maanden minstens drie vierde hebt gewerkt als je voor een halftijdse landingsbaan opteert of voltijds hebt gewerkt als je een vier vijfde landingsbaan wil. Neem je een landingsbaan op 55, weet dan dat je geen recht hebt op een uitkering van de RVA. Die kan je pas aanvragen als je 60 jaar bent.

Voor de zachte landingsbaan – een lichtere job waarbij je werkgever je loonverlies RSZ-vrij kan vergoeden – is het dan weer nog wat te vroeg. Daar kan je pas instappen als je 58 jaar bent. Nog een paar jaar wachten dus, maar niets belet je om er vanaf 55 al eens over na te denken.

Stoppen met nachtarbeid

Doe je al 20 jaar nachtarbeid? Weet dan dat je vanaf 55 jaar het recht hebt om een arbeidsregeling zonder nachtarbeid aan te vragen, zonder dat je hiervoor medische redenen moet aantonen.