Almaar duurder, almaar langer wachten, hoe kan je je wapenen?

Vandaag word je als consument geconfronteerd met voortdurende prijsstijgingen en eindeloze leveringstermijnen. Hoe kan je je hiertegen wapenen? Een paar concrete voorbeelden.

Kan de aannemer of verkoper waarmee je al een contract had prijsstijgingen doorrekenen?

Vandaag is dat moeilijker. Jouw contract is bindend. Staat er een vaste prijs in je contract en geen prijsherzieningsclausule, dan kan de aannemer of leverancier de prijs niet zomaar verhogen, ook al is de leveringstermijn lang. Met een clausule kan een prijsherziening wel, maar er zijn strikte voorwaarden. Jij moet akkoord gaan – je kan dus vragen om ze te schrappen – en de clausule moet precies aangeven op welke manier de prijs wordt aangepast en wanneer. Dat zijn de regels vandaag.

Begin 2023 wordt het nieuwe verbintenissenrecht van toepassing. Dan kan er rekening worden gehouden met ‘veranderde omstandigheden die de uitvoering van de overeenkomst verzwaren’, zoals de oorlog in Oekraïne. Vanaf dan kan jouw aannemer of leverancier, met wie je een vaste prijs overeenkwam, vragen om het contract te heronderhandelen. Doe je dat niet of bereik je geen akkoord, dan kan de rechter het contract eventueel aanpassen.

In de lente bestelde je een robotmaaier. Die is nog altijd niet geleverd. Kan je zeggen dat je hem niet meer hoeft?

Kijk eerst of er een leveringstermijn werd overeengekomen. Is dat niet het geval, dan moet de verkoper de goederen leveren binnen 30 dagen na aankoop. Gebeurt dat niet, dan kan je de verkoper vragen om te leveren binnen een passende aanvullende termijn, gezien de omstandigheden. Levert de verkoper de robotmaaier niet binnen de aanvullende termijn, dan mag jij de overeenkomst te beëindigen. Zomaar zeggen dat je de robotmaaier niet meer hoeft, kan niet. Doe je dat toch, dan kan de verkoper een schadevergoeding vragen.

Je kocht 8 maanden geleden een nieuwe auto. Hij is nog altijd niet geleverd. Intussen is de catalogusprijs gestegen. Mag de verkoper die verhoging doorrekenen? En wat als je auto pas in 2023 wordt geleverd?

Jouw garagist mag de prijs van het voertuig niet aanpassen. Hij moet zelfs in de verkoopsvoorwaarden voorzien dat de overeengekomen prijs niet herzienbaar is. Neemt je garagist toch een prijsherzieningsclausule op, dan is die niet geldig. Omdat het bij de verkoop van auto’s om een specifieke regelgeving gaat, blijft die ook na 2023 gelden.

Een paar maanden geleden boekte je een reis via een reisagentschap. Mag dat agentschap de prijs verhogen?

Boekte je een pakketreis – bv. een vlucht + hotel -, dan kan de reisorganisator de prijs enkel aanpassen als er een prijsherzieningsclausule in de overeenkomst staat, ook na 2023. Omgekeerd moet je bij een daling van de kosten recht kunnen hebben op een prijsvermindering. Kostenstijgingen die kunnen worden aangerekend zijn: hogere brandstofprijs of andere energiebron, plots hogere toeristenbelasting, of andere wisselkoers. De reisorganisator moet je uiterlijk 20 dagen vóór je vertrek verwittigen, met een nieuwe prijsberekening. Is je pakketreis meer dan 8% duurder, dan mag je annuleren zonder kosten of een andere pakketreis kiezen als je organisator die aanbiedt. Voor reizen gelden dus specifieke regels.

Je koopt een appartement op plan en krijgt te maken met prijsstijgingen. Wat kan worden doorgerekend en wat niet?

Als je een appartement op plan koopt, kan de promotor de prijs enkel aanpassen als er een prijsherzieningsclausule in de overeenkomst staat, ook na 2023. De prijsherziening geldt enkel voor de constructie (maximaal 80% van de eindprijs) en niet voor het grondaandeel. De parameters zijn onder meer de loonkost en de prijs van materialen en grondstoffen. Zit er vertraging op, dan kan de promotor de prijsstijging die zich voordoet als de werken al klaar hadden moeten zijn, niet aanrekenen. Dus ook voor de verkoop op plan gelden alweer specifieke regels.