Beleggen voor je kleinkinderen?

Hoe kun je je kleinkinderen op weg helpen in het leven? Er zijn verschillende manieren om beetje bij beetje te sparen, afhankelijk van je middelen en doelstellingen.

Ongeveer 60% van de ouders spaart voor hun kinderen. Een derde van de grootouders zet ook geld opzij voor de kleinkinderen, zo blijkt uit verschillende onderzoeken uitgevoerd in België.

Een spaarvarken van € 6.480

Driekwart van de spaarders kiest voor een spaarrekening op naam van het kind. De tweede meest gebruikte methode is de spaarpot, wat niet aangewezen is om op lange termijn te sparen. Het gespaarde bedrag draait rond 30 euro per maand. Maar thuis sparen is niet zonder risico (verlies, sneller uitgeven ...). Begin je eraan van bij de geboorte, dan zal het ‘spaarvarken’ 6.480 euro bevatten tegen de tijd dat het kind 18 wordt. Maar kies je voor een jaarlijkse storting in een belegging aan 3%, dan zal het spaargeld groeien tot 8.682 euro. En wil je risico’s nemen om een gemiddeld rendement van 6% te behalen, dan stijgt het totaal naar 11.794 euro.

Spaarrekening

Een spaarboekje op naam van het kind? De ‘jongerenrekening’ is momenteel de meest aantrekkelijke formule, met een globale rente van 2,55%. Pas vanaf hun 18de hebben de kinderen toegang tot deze rekening, tot dan zijn de ouders verantwoordelijk voor het beheer, maar ze kunnen dit geld niet naar eigen goeddunken gebruiken. Elke transactie moet in het belang van het kind gebeuren, bijvoorbeeld voor de opleiding.
Grootouders kunnen niet alleen beslissen om een spaarrekening te openen op naam van hun kleinkinderen, daarvoor is de toestemming van de ouders noodzakelijk. Als grootouder verlies je alle controle over de gestorte bedragen. Wil je de controle behouden, open dan een spaarrekening op eigen naam met derdenbeding, maar slechts weinig banken bieden deze formule aan.

Tak 21-verzekering

Een andere optie is een tak 21-spaarverzekering. Je sluit een polis af en wijst een kind als begunstigde aan. Het contract loopt minstens 8 jaar voordat er geld kan worden opgenomen. Zo bepaal je bijvoorbeeld dat je kleinkind het kapitaal pas krijgt op 25 jaar. Je kunt de begunstigde op elk moment wijzigen, bijvoorbeeld als je bang bent dat je kleinkind het gespaarde bedrag zal verkwisten.
Het rendement bestaat uit een gegarandeerd percentage (momenteel maximaal 2%, behalve uitzonderingen) en een eventuele winstdeling, afhankelijk van de resultaten van de verzekeraar. Het totale rendement van een aantal toonaangevende producten op de markt bedroeg vorig jaar 3%. Je betaalt geen roerende voorheffing, maar op elke storting wordt 2% verzekeringstaks en een instapvergoeding ingehouden.
Verschillende maatschappijen bieden tak 21-polissen aan die specifiek bedoeld zijn om te sparen voor kinderen. Deze verschillen in wezen niet van andere tak 21-spaarverzekeringen, maar het is hier wel mogelijk om met periodieke betalingen te werken en er kunnen ook bepaalde termen gelden, zoals dat er bij opname na de 18de verjaardag van het kind geen uitstapkosten zijn.
Je kan ook een alternatieve begunstigde aanwijzen bij vroegtijdig overlijden, om te voorkomen dat er een groot bedrag wordt uitgekeerd aan een jong kind. Doe je dat niet, dan zal de begunstigde successierechten moeten betalen op het ontvangen kapitaal.

Tak 23-verzekering

Je kunt ook kiezen voor een tak 23-verzekeringscontract, waarbij het kapitaal niet gegarandeerd is, zoals bij een tak 21. Het rendement is dus onzekerder. Een tak 23-beleggingsverzekering is een belegging in een of meer fondsen die ‘verpakt’ zijn in een verzekeringscontract. Het rendement hangt af van de prestaties van de onderliggende fondsen, die de stortingen beleggen in verschillende activa zoals aandelen, obligaties of andere fondsen.
Het potentiële rendement en het risiconiveau hangen af van het profiel van de gekozen fondsen. Een compartiment dat alleen in aandelen belegt, kan op lange termijn een rendement (vóór kosten) behalen dat vergelijkbaar is met dat van de MSCI World index: 8,5% per jaar. Maar in slechte beursjaren kunnen de dalingen spectaculair zijn. Fondsen die vooral beleggen in obligaties zijn minder volatiel, maar ook minder winstgevend, met een gemiddeld jaarlijks rendement van 4,4%.
Maar let op voor de kosten vooraleer je een dergelijk contract afsluit. Naast de instapvergoedingen kunnen er ook beheersvergoedingen bijkomen, die kunnen oplopen tot meer dan 3% per jaar, wat je potentiële rendement serieus kan uithollen.

Beleggingsplan

De laatste optie is om te beleggen via een periodiek beleggingsplan, dus regelmatig een relatief klein bedrag beleggen in een of meerdere fondsen.
Het grootste voordeel ten opzichte van een tak 23-contract zijn de kosten. Het beleggingsplan is gratis of tegen verminderde kosten. Je kunt beslissen om te beleggen in indexfondsen (trackers) in plaats van in traditionele actieve fondsen. Deze trackers kopiëren eenvoudigweg de referentie-indexen, waardoor de beheerskosten sterk dalen tot ongeveer 0,2% per jaar, vergeleken met 1% tot 2% voor een actief beheerd fonds.
De aandelen van fondsen die zo maandelijks worden gekocht komen op een effectenrekening, op naam van het kind of op eigen naam met derdenbeding. Zo kan je kiezen wanneer het kapitaal naar het kind of kleinkind gaat en behoud je de controle. Sterf je vóór de vervaldatum, dan moet je (klein)kind successierechten betalen en blijft de rekening geblokkeerd tot de leeftijd die oorspronkelijk voorzien was. Een derdenbeding wordt beschouwd als een schenking. ●