Een testament is nog altijd nuttig

Het testament blijft een nuttig instrument voor je successieplanning, ook onder het nieuwe erfrecht.

Als je kinderen hebt, erf je als langstlevende echtgenoot in principe enkel het vruchtgebruik op de nalatenschap. Ben je wettelijk samenwonend, dan beperkt het erfrecht zich zelfs enkel tot de gezinswoning en de inboedel. Wil je meer geven aan je partner, dan moet je dus een testament opmaken. Feitelijk samenwonende partners erven niet automatisch van elkaar. Zij moeten dus altijd een testament opmaken om van mekaar te erven. Met het nieuwe erfrecht is het testament dus zeker niet uit het zicht verdwenen. Integendeel zelfs. Want nu je de helft van je nalatenschap kan nalaten aan wie je wil, kan je eigenlijk meer regelen via testament dan vroeger.

Uit de Familiebarometer van de Federatie van notarissen blijkt dat er vorig jaar 2,8% meer testamenten werden opgesteld dan in 2016. Zowel de eigenhandige testamenten (+3,6%) als de notariële testamenten (+1,9%) wonnen aan populariteit. Steeds meer mensen zijn actief bezig met de voorbereiding van hun erfenis. In bijna de helft van de inschrijvingen in het Centraal Register van Testamenten gaat het om koppels die specifieke erfenisregelingen willen toevoegen aan hun huwelijksovereenkomst.

Drie vormen

Een notarieel (of authentiek) testament laat je opmaken door een notaris. Wie een testament wil maken dicteert dan zijn wil aan de notaris in het bijzijn van twee getuigen of een tweede notaris. Het testament blijft geheim tot het moment van je overlijden. Het wordt opgenomen in het Centrale Register van Testamenten en wordt bij je overlijden dus sowieso geopend. Het feit dat je het laat opmaken bij een notaris zorgt er ook voor dat het zeker geldig is en dat het dus niet kan worden aangevochten door je erfgenamen. Daar staat natuurlijk een kost tegenover. Reken tussen 200 en 500 euro.

Een eigenhandig testament schrijf je zelf. Het is even geldig als een notarieel testament, ten minste als je het met de hand hebt geschreven, hebt ondertekend en er een datum op vermeld hebt. Heb je in de loop der jaren verschillende testamenten gemaakt, dan telt enkel het laatste. Voor dit eigenhandig testament hoef je niet bij de notaris langs en het kost niets. Alleen moet je er wel voor zorgen dat het wordt teruggevonden en dat het niet in verkeerde handen valt!

Verder is er ook het internationaal testament, dat door de erflater aan de notaris wordt aangeboden, die in aanwezigheid van twee getuigen er een verklaring over opmaakt. De getuigen zijn absoluut noodzakelijk en kunnen niet worden vervangen door een tweede notaris. Een internationaal testament moet schriftelijk worden opgesteld, maar moet niet noodzakelijk door de erflater zelf zijn geschreven. Een familielid of vriend mag dit in zijn plaats doen en mag dat testament zelfs typen. De taal waarin het wordt opgemaakt speelt geen rol. Deze vorm van testament heeft dan ook de voorkeur als de erfenis een internationaal luik omvat, zoals een huis in het buitenland.

Beperkingen

Een testament mag dan al een goed instrument zijn van successieplanning, het heeft ook beperkingen. Stel je een testament op, dan moet je rekening houden met je reservataire erfgenamen (erfgenamen die sowieso erven, je kinderen en de langstlevende echtgenoot). Een huwelijkscontract kan het erfrecht van de kinderen (tijdelijk) opzijzetten, een testament kan dat niet.