Je hoort wel eens praten van een ‘geklasseerde woning’, waarbij je niet zomaar een nieuw kleurtje voor je gevel of ramen mag kiezen. In het Vlaams gewest wordt een onderscheid gemaakt naargelang jouw woning geïnventariseerd, vastgesteld of beschermd is.
Woningen kunnen behoren tot het ‘bouwkundig erfgoed’. Daarnaast heb je nog het archeologisch en landschappelijk erfgoed.Via het Geoportaal (https://geo.onroerenderfgoed.be) of https://inventaris.onroerenderfgoed.be kan je het statuut van je woning opzoeken. Voor jou als eigenaar zijn er enkel gevolgen als ze vastgesteld of beschermd is.
Hoe weet je of jouw woning vastgesteld of beschermd is? De verkoper, verhuurder en notaris hebben een informatieplicht . In de aktes of overeenkomst moeten zij vermelden dat een goed beschermd is of opgenomen is in een vastgestelde inventaris en welke de juridische gevolgen zijn.
Gevolgen
Maakt je woning deel uit van de vastgestelde inventaris bouwkundig erfgoed maar is het geen beschermd erfgoed, dan moet je bij verkoop of verhuur de koper of huurder informeren dat de woning opgenomen is in een vastgestelde inventaris en dat dit juridische gevolgen heeft. Wil je je woning laten slopen, dan moet je gemeente in haar beslissing over een sloopvergunning motiveren hoe ze rekening hield met de erfgoedwaarde van je woning. Wil je renoveren, dan kan een afwijking vragen van de normen voor energieprestatie en binnenklimaat, als dat nodig is om de erfgoedwaarde van je woning in stand te houden.
Is jouw woning wel beschermd, dan spreken we van ‘beschermd stads- of dorpsgezicht’. Het doel is belangrijke erfgoedlocaties in Vlaanderen aan te duiden en te behouden voor toekomstige generaties. Wanneer de werken die je wil uitvoeren in een groter geheel kaderen en er hiervoor een omgevingsvergunning nodig is, dan heb je geen aparte toelating nodig van het agentschap Onroerend Erfgoed. Alle toelatingen en vergunningen worden dan opgenomen in de omgevingsvergunning. In de praktijk zal de gemeente of stad het agentschap Onroerend Erfgoed om advies vragen. Het is uiteindelijk de gemeente die beslist over het al dan niet verlenen van een vergunning met eventuele voorwaarden.
Plan je werken in een beschermd stads- of dorpsgezicht die zichtbaar zijn vanaf de openbare weg, en heb je hiervoor geen omgevingsvergunning nodig? Dan moet je dit hier melden aan je gemeente of stad.
Vervang je schrijnwerk of ramen zonder dit te melden, dan kan een handhavingstraject (herstelvordering, geldboete,…) opgestart worden.
Het Agentschap raadt aan de geplande werken in een vooroverleg te bespreken met één van hun erfgoedconsulenten.
Info: www.onroerenderfgoed.be
