Je aannemer of winkelier failliet, wat nu?

Wat zijn je rechten als je aannemer of de winkel waar je meubelen hebt besteld failliet gaat? Ben je dan je voorschot kwijt? Wordt de werf nog afgewerkt of je bestelling nog geleverd?

Het faillissement van reisorganisator Thomas Cook heeft veel vragen doen rijzen. Over het lot van de werknemers én over dat van de consument. Want ook als consument kan je te maken krijgen met het faillissement van een persoon of een bedrijf waar je een bestelling plaatste. Vanaf dan verloopt alles via de curator.

Stopst je contract?

De curator beslist of het contract dat je met een aannemer of winkelier had verder wordt uitgevoerd. Een faillissement maakt dus niet automatisch een einde aan een contract. De curator kan perfect beslissen om de meubels die je besteld had niet meer te leveren of de werken die door je failliete aannemer werden gestart niet verder uit te voeren, ook al zijn ze maar half afgewerkt. Maar hij kan evengoed beslissen om de werken wel verder te zetten of je bestelling te laten leveren. Je kan je tegen deze beslissing niet verzetten en je zal de levering of de werken ook moeten betalen. Er is op die regel één uitzondering: als je in de overeenkomst met je aannemer of winkelier een clausule liet opnemen dat de overeenkomst bij een faillissement wordt ontbonden. In dat geval kan je stellen dat het contract eindigt bij het faillissement.

Waar vind je de curator en wat als hij niet reageert?

Als je verneemt dat je aannemer of winkelier failliet is, kan je best zo snel mogelijk de curator contacteren en vragen wat hij met je contract van plan is. Om te weten wie als curator werd aangesteld, consulteer je het Belgisch Staatsblad. Dat kan online via de website van de Kruispuntbank van ondernemingen: https://economie.fgov.be > Thema’s > Ondernemingen > Public Search. Tik de naam van de firma in en scrol naar de links onderaan de pagina. Klik daar op Publicaties in het Staatsblad en je krijgt meer informatie over het faillissement en ook de naam van de curator. Ook bij de griffie van de ondernemingsrechtbank kan je de gegevens van de curator opvragen.

Vraag de curator om zijn standpunt over het verder uitvoeren van je contract schriftelijk aan jou te bevestigen, zodat je weet waaraan of waaraf. Weigert hij, dan kan je hem een aangetekende brief sturen waarin je hem aanmaant om een standpunt in te nemen. Reageert de curator niet binnen de 15 dagen, dan wordt hij geacht je contract niet te willen uitvoeren. Je kan er dan vanuit gaan dat de werf niet wordt verdergezet of de meubelen die je bestelde niet worden geleverd.

Aan wie moet je betalen?

Zodra een aannemer of winkelier failliet gaat, mag je niet meer aan hem betalen. Vanaf dat moment betaal je enkel nog aan de curator. Moet je nog een rekening betalen, vraag dan aan de curator op welk rekeningnummer je dat moet doen. Betaal je na het faillissement je aannemer of winkelier toch nog een bedrag in cash, dan is de kans heel groot dat je je geld kwijt bent. De curator zal dan allicht zeggen dat die betaling hem niet tegenstelbaar is – in begrijpbaar Nederlands: voor hem niet geldig is -, en zal hij je vragen hem datzelfde bedrag te betalen.

Kijk ook altijd goed na of je sowieso nog iets verschuldigd bent. Zeker bij bouw- of renovatiewerken moet je bekijken of de werken die je failliete aannemer al heeft uitgevoerd wel in overeenstemming zijn met het bedrag dat nog van jou wordt gevraagd. Beslist de curator om de werf niet verder te zetten, vraag dan om samen te zitten met je architect erbij. Probeer het met de curator eens te raken over de waarde van de uitgevoerde werken en kijk na of je dan nog wel iets verschuldigd bent. Tracht ook meteen een korting te krijgen op wat je eventueel nog moet betalen, omdat nu iemand anders de werken zal moeten voltooien en je je waarborg riskeert kwijt te zijn.

Ben je je voorschot sowieso kwijt?

Als je je aannemer of winkelier al een voorschot hebt betaald en de werken nog niet werden uitgevoerd of de goederen niet werden geleverd, dan ben je dat voorschot bij een faillissement meestal kwijt. Het is ook erg waarschijnlijk dat de curator de werf niet opstart of verderzet, of de levering niet laat uitvoeren. Om je voorschot terug te krijgen moet je dan een aangifte van schuldvordering indienen. Maar de kans dat je iets uit de brand sleept bij dat faillissement is bijzonder klein.

Al zijn er uitzonderingen, zoals de reissector. Want als je een voorschot hebt betaald voor een reis en die gaat niet door, dan kan het Garantiefonds Reizen tussenkomen en je terugbetalen. Maar opgelet: er zijn ook kosten die het Garantiefonds niet terugbetaalt. Bij het faillissement van Thomas Cook, bijvoorbeeld, worden extra verzekeringen en luchthavenvervoer niet terugbetaald.

In de meeste sectoren bestaat zo’n fonds echter niet en zal je zelf voor de schade – met name het verlies van je voorschot – opdraaien.

Om dit risico zoveel mogelijk te beperken, doe je er best aan geen voorschot te betalen als je iets bestelt. Of enkel een klein bedrag, als het niet anders kan. Ga je in zee met een aannemer die een voorschot vraagt, dan kan je eventueel een ander soort waarborg voorstellen, door bijvoorbeeld te werken met een bankgarantie.