Moet het huwelijksquotiënt op de schop? Hou je daarmee een verouderd ‘kostwinnersmodel’ in stand of is het toch maatschappelijk belangrijk als we het hebben over de waardering van onbetaalde arbeid?
De loonkloof (verschil in lonen van mannen en vrouwen) raakt niet gedicht. Meer vrouwen dan mannen werken in sectoren met lagere lonen. En meer vrouwen werken (gewild of niet) deeltijds, om zorgtaken voor gezin of familie op te nemen. De loonkloof brengt ook een pensioenkloof mee. Onvolledige loopbanen of deeltijds werk (zonder gelijkstelling voor het pensioen) heeft een impact op het bedrag van het pensioen.
Onderwaardering onbetaalde arbeid
Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag (8 maart) werden door organisaties een aantal pijnpunten naar voor geschoven op het vlak van gelijkheid mannen-vrouwen. Er is nog steeds een loon- en pensioenkloof en een onderwaardering van zorgarbeid, aldus de Gezinsbond.
“Onbetaalde arbeid, vaak ondergewaardeerd en over het hoofd gezien, vormt een essentieel en onmisbaar onderdeel van onze samenleving. Het omvat taken zoals zorg voor het gezin, huishoudelijk werk en andere niet-monetair gecompenseerde inspanningen. Al dat onbetaalde (zorg)werk van vrouwen en mannen is de ruggengraat van onze maatschappij. Het is goed voor 180 miljard euro per jaar, of 1/3 van het bruto binnenlands product, berekende Trends onlangs”, vertelt Jeroen Sleurs, algemeen directeur van de Gezinsbond.
Afschaffing huwelijksquotiënt in hervormingsplan
Maar vorig jaar werden de voorwaarden voor het tijdskrediet verstrengd en werd bespaard op een aantal vergoedingen.
En er was ook sprake van de afschaffing van het huwelijksquotiënt. Wat is dit? Zowel gehuwden als wettelijk samenwonenden kunnen vandaag gebruik maken van het huwelijksquotiënt. Dit quotiënt houdt in dat wanneer één van de echtgenoten of wettelijk samenwonende partners geen of een laag beroepsinkomen heeft, een deel van de beroepsinkomsten van de andere echtgenoot of partner (maximaal 30%) wordt ‘overgeheveld’. Zo belandt een deel van het inkomen van de partner die het meest verdient, in een lagere belastingschaal. Feitelijke samenwoners hebben die mogelijkheid niet.
De afschaffing van dit huwelijksquotiënt maakte (onder meer) deel uit van het fiscale hervormingsplan, waarover geen akkoord werd bereikt tijdens deze legislatuur die bijna op zijn einde loopt. Minister van Financiën Van Peteghem had de afschaffing opgenomen in zijn hervormingsplan omdat de maatregel volgens hem voorbijgestreefd is en gebouwd op het verouderde maatschappelijke uitgangspunt van het kostwinnersmodel (met één inkomen per gezin, meestal de man). En wie alleen woont of alleenstaande ouders kunnen er geen beroep op doen, wat een discriminatie inhoudt. In zijn hervormingsplan voorzag de minister van Financiën in een uitdoofscenario van 20 jaar. Maar er werd dus geen akkoord bereikt. Voorlopig bestaat het huwelijksquotiënt dus nog.
Naar aanleiding van de Internationale Vrouwendag stelt de Gezinsbond dat ze het afbouwen van ondersteuning voor wie minder werkt in functie van zijn gezin, een vreemd signaal vindt in tijden waarin onze beleidsmakers inzetten op vermaatschappelijking van de zorg en zorgzame buurten stimuleren.
