Slechtziend en toch aan de slag! Zo overwonnen Evy en Cécile de obstakels

Van simpelweg solliciteren tot vlot pendelen. Voor wie af te rekenen heeft met ernstige slechtziendheid is werken helemaal niet zo evident. “Een van de grootste obstakels blijken nog steeds de vooroordelen en misvattingen over deze handicap”, weet jobcoach Bart Verdickt van de Liga.

Het aantal mensen met een visuele beperking dat aan het werk is ligt in ons land nog steeds laag. “Nochtans beschikken heel wat onder hen over de nodige competenties en diploma’s maar vinden ze om verschillende redenen hun weg niet naar die arbeidsmarkt”, ondervindt Bart Verdickt. Om die hindernissen in kaart te brengen hield de Brailleliga een uitgebreide peiling bij ruim 500 slechtzienden. Mobiliteit bleek hierbij een van de meest gesignaleerde problemen (43 %). Vooral werkplekken waarvoor een wagen vereist is, maken het lastig. Maar ook andere minder voor de hand liggende zaken belemmeren slechtzienden. Zoals het ontbreken aan vaardigheden als solliciteren, de miskenning van hun handicap, angst bij de werkgevers, een onaangepaste werkplek, en de vrees bij slechtzienden dat ze onvoldoende flexibel en rendabel zullen bevonden worden. Ook de handicap beperkt ietwat hun keuzemogelijkheden. Maar de tevredenheid bij degenen die wel aangepast werk vonden blijkt erg groot. Ruim 80 % geeft aan dat ze zich goed voelen in hun job.

Coaching op maat

Hulp bij zowel het zoeken van een job, maar ook het aanpassen van het werk wanneer iemand plots slechtziend wordt door een aandoening of trauma blijkt erg nodig. Ruim een derde van de slechtzienden is vragende partij voor deze ondersteuning en ongeveer 40 % krijgt ook hulp. Jobcoach Bart Verdickt: “Wij werken wat anders dan de reguliere arbeidsbegeleiders zoals de VDAB. Vooraf maken we een persoonlijk bilan op en kijken we na welke competenties nog moeten versterkt worden. Zoals bijvoorbeeld leren werken met speciale computerprogramma’s om vlot te kunnen solliciteren en je uit de slag te trekken op de werkplek. Dat kan gaan om aanpassingen zoals contrast, vergrotingen, Brailleleesregel enzovoort. Daarnaast ondersteunen we ook de werkgever bij het aanpassen van de werkplek. Dat varieert van hulp bij administratieve aanvragen voor premies en hulpmiddelen, de opstelling van het bureau tot het regelen van de juiste verlichting en het informeren en sensibiliseren van de collega’s. Dat laatste is enorm belangrijk om misverstanden te voorkomen en een aangename werkplek te creëren. ”

Slechtziend én computerdocent

Cécile Vanhole (48) kampt met retinitis pigmentosa, een ziekte waarbij je geleidelijk aan het zicht compleet verliest. “Aanvankelijk had ik alleen last van nachtblindheid wat mij helemaal niet hinderde in mijn job bij autoverdeler D’Ieteren. Ik maakte promotie maar naarmate mijn ziekte verergerde, moest ik me steeds meer forceren bij schermwerk. Die aanhoudende inspanningen leiden er uiteindelijk toe dat mijn zicht op korte tijd heel erg achteruitging. Niet veel later kreeg ik te horen dat ik mijn bedrijfswagen moest inleveren. Autorijden kon ik immers niet meer en ik besefte toen dat ik op zoek moest naar een andere functie in het bedrijf. Gelukkig kon ik rekenen op steun van mijn werkgever en collega’s hierbij. Vandaag ben ik assistent en trainer en beschik ik over een volledig aangepaste werkplek, met een teleloep om documenten te lezen, een speciaal klavier en een vergroot computerprogramma met spraak. Zo ben ik perfect uitgerust om ook zelf opleidingen te geven aan mijn team. Van meet af aan ben ik tegen iedereen heel open geweest over mijn handicap. Dat helpt enorm. Op het bedrijf hebben ze ook aan alle collega’s een sensibiliseringsfilm getoond over wat mijn ziekte inhoudt en verschillende collega’s hebben met een speciale bril eens ervaren hoe het is om in mijn schoenen te staan en door het bedrijf te wandelen. Sindsdien vergeet niemand meer om kastdeuren te sluiten of stoelen onder tafel te schuiven! “

Beperking aanvaarden

Ook Evy Cnockaert (50) die als administratieve kracht aan de slag is bij Federale Overheidsdienst Mobiliteit, ervoer hoe haar oogziekte haar ertoe bracht om anders te gaan werken. “Slechte ogen heb ik altijd gehad maar tot voor enkele jaren bleef de hinder beperkt. Ik nam deel aan verschillende examens en kon me opwerken tot ik enkele jaren terug zware oogproblemen kreeg en herhaaldelijk onder het mes moest. Cataract en glaucoom verslechterden mijn zicht zodanig dat ik mijn ambities moest inbinden en mijn carrière herzien. Ik heb het lang erg lastig gevonden om mijn beperking te aanvaarden maar met de morele en praktische steun van de Brailleliga, heb ik die switch kunnen maken. Intussen werk ik vier vijfde in een aangepaste jobomgeving. Mijn collega’s kennen mijn verhaal en helpen waar nodig. Als ik een collega zoek, zeg ik dat gewoon luidop zodat die persoon kan reageren, terwijl ik vroeger het hele bureaulandschap afstapte. Je beperking af en toe met wat humor relativeren, doet trouwens ook enorm deugd. Nu ik mijn handicap aanvaard heb, voel ik me opgelucht. Het gaf me ook de kans om andere kanten van mezelf verder te ontwikkelen. Zo ben ik artistiek actief geworden en heb ik zopas mijn eerste boek uitgegeven.”