ABONNEREN
ABONNEREN
© iStock
Recht en Geld

U staat op de zwarte lijst van wanbetalers, wat nu?

Jocelyne Minet
24-02-2016, 10:16 Bijgewerkt op: 19-09-2023, 08:59

Eind 2010 stonden er niet minder dan 365 374 Belgen op de zwarte lijst van de banken, en het jaar voordien bijna 58 000 op die van de verzekeraars. Hoe en waarom komt u op een zwarte lijst terecht? En wat kunt u eraan doen?

Wat de banken of verzekeringsmaatschappijen ook mogen beweren, op hun zwarte lijst terechtkomen kan ernstige gevolgen hebben voor de consument. Het zal in ieder geval moeilijk worden om een nieuw krediet of een nieuwe verzekering te sluiten.

BIJ DE BANKEN

“Beste redactie,

“Mijn vrouw en ik leven sinds enkele maanden gescheiden. Op sommige vlakken is het echter moeilijk om de draad van ons gezamenlijke verleden door te knippen. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de hypothecaire lening die we samen afgesloten hadden. De laatste tijd worden de maandelijkse aflossingen al eens te laat betaald, of onvolledig. Voor mij gaat het om een tijdelijk probleem, maar mijn bank denkt daar blijkbaar anders over. Ik wou een lening op afbetaling sluiten, maar mijn aanvraag werd geweigerd omdat ik nu op de zwarte lijst zou staan.”

Jan D., Hasselt

Op welke lijst komt u terecht?

U staat geregistreerd op de lijst van de Centrale voor kredieten aan particulieren van de Nationale Bank van België. Deze Centrale is in de eerste plaats een instrument in de strijd tegen overmatige schuldenlast. Ze registreert alle kredieten die door natuurlijke personen voor privédoeleinden worden afgesloten. Tekent u dus een consumentenkrediet of een hypothecair krediet, dan moet de kredietgever (bank, verzekeringsmaatschappij,..) binnen de 2 dagen uw identiteit en de basisgegevens van de overeenkomst doorgeven aan de Centrale. Kredietgevers moeten verplicht de Centrale raadplegen voor ze een krediet toekennen. Zo weten ze meteen of u kredieten hebt lopen bij andere financiële instellingen, en welke. De bedoeling is, te vermijden dat consumenten al te veel schulden zouden aangaan.

Dit is één zaak. Heel anders is het wanneer u als wanbetaler wordt geregistreerd! Wanneer u niet terugbetaalt, moet de kredietgever de Centrale hiervan binnen de 8 dagen verwittigen. Dan wordt u dus op de zwarte lijst van wanbetalers geplaatst.

Waarom?

Volgens de wet is er sprake van wanbetaling bij een betalingsachterstand van 3 maanden van een krediet of wanneer u een achterstand hebt van minimaal 3 maanden in de aanzuivering van het overschrijden van een kredietlimiet.

U kunt dus op de zwarte lijst van de banken terechtkomen om diverse redenen, onder meer:

  • omdat u 3 maandelijkse aflossingen van uw leasing, verkoop- of lening op afbetaling niet (of niet volledig) hebt betaald
  • omdat u een vervallen termijn-bedrag gedurende 3 maanden niet (of niet volledig) hebt betaald
  • omdat u een vervallen termijn-bedrag van uw hypothecair krediet niet (volledig) betaald hebt binnen de 3 maanden na de vervaldag.

WEETJE: Bij een scheiding blijft u verantwoordelijk voor de kredieten die u samen met uw (ex-)partner aanging. U blijft dus geregistreerd in de Centrale, ook al staat er in de scheidingsovereenkomst dat uw ex-partner de kredietovereenkomst overneemt. Enkel de kredietgever kan een einde maken aan uw gemeenschappelijk engagement door uw gegevens te schrappen.

Hoe weet u het?

Komt u terecht op de zwarte lijst van de Nationale Bank, dan moet u daar schriftelijk van verwittigd worden. Uiteraard kunt u gratis de gegevens die op uw naam geregistreerd staan raadplegen en controleren. Telefonisch kan dit echter niet omwille van de vertrouwelijkheid van de informatie. U hebt 3 mogelijkheden:

  • via het internet, aan de hand van uw elektronische identiteitskaart
  • via een brief aan de Centrale voor kredieten aan particulieren, Nationale Bank België. U voegt er een recto-verso kopie bij van uw identiteitskaart
  • via een van de loketten van de Nationale Bank:
  • Antwerpen, Leopoldstraat 8
  • Bergen, Avenue Frère Orban 6
  • Brussel, de Berlaimontlaan 18
  • Hasselt, Eurostraat 4
  • Kortrijk, President Kennedypark 43
  • Luik, Place Saint-Paul, 12-16.

Hoelang blijft u op de lijst?

U blijft maximaal 10 jaar geregis-treerd, vanaf de datum waarop de kredietinstelling de NBB verwittigd heeft van de wanbetaling. Wanneer u de wanbetaling aanzuivert, wordt deze termijn teruggebracht tot 1 jaar vanaf de regularisatie.

Wat kunt u doen?

Wanneer u verneemt dat u geregis-treerd staat op de zwarte lijst, dan neemt u het best in eerste instantie contact met uw kredietgever om te controleren of uw gegevens wel correct zijn.

Bent u het niet eens met de geregis-treerde gegevens, dan kunt u een klacht indienen bij de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer.

Bent u een slachtoffer van oplichting (een schriftvervalser, iemand die uw identiteitsgegevens heeft gebruikt om een krediet af te sluiten,...), waardoor u op de zwarte lijst terechtkwam, dan kunt u een klacht neerleggen bij de politie en contact nemen met de kredietgever die uw gegevens aan de Centrale heeft bezorgd.

Vindt u dat u onterecht op de zwarte lijst geregistreerd staat, dan kunt u ook gratis een klacht indienen bij de Inspectie van de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie.

BIJ DE VERZEKERAARS

“Beste redactie,

“Gedurende ruim 25 jaar heb ik trouw mijn familiale verzekering betaald. We hebben er nooit een beroep op moeten doen. Vorig jaar zijn mijn man en ik voor 3 maanden naar Canada gereisd, waar onze zoon woont. Toen we eind mei terugkwamen heb ik de premie van de familiale betaald (die verliep eigenlijk eind februari). Mijn overschrijving werd niet aanvaard omdat onze polis op 13 mei opgezegd was wegens de niet-betaling van de premie. Teleurgesteld wou ik een familiale sluiten bij een andere verzekeraar. Maar omdat we op de zwarte lijst staan, wil deze maatschappij ons niet verzekeren. Ik vind zoiets onaanvaardbaar!”

Maryse P., Hélécine

Op welke lijst komt u terecht?

Ook de verzekeringssector heeft zijn zwarte lijst. Hier gaat het om de RSR-lijst (risques spéciaux/speciale risico’s) die beheerd wordt door Datassur, een gemeenschappelijke databank van zowat alle verzekeraars. Voordat een verzekeraar met u in zee gaat, zal hij altijd eerst deze lijst controleren en u eventueel weigeren of u een hogere premie doen betalen.

Waarom?

De verzekeraars hebben 13 redenen vastgelegd. We kunnen ze als volgt groeperen:

  • u hebt uw premie niet betaald of u hebt geweigerd de franchise (vrijstelling) te betalen
  • u bent betrokken in een abnormaal hoog aantal schadegevallen naar de normen van de betrokken verzekeringsmaatschappij
  • u hebt een onjuiste verklaring afgelegd bij het sluiten van de verzekering of bij een schadegeval
  • de verzekeraar beschouwt u als een verzwaard risico, bijv. omdat u betrokken bent bij verzekeringsfraude.

Hoe weet u het?

Wanneer u terechtkomt op de zwarte lijst wordt u daarvan schriftelijk verwittigd. U hebt het recht op inzage in de geregistreerde gegevens. De procedure voor het uitoefenen van uw recht op inzage (en op verbetering van foutieve informatie) staat in de informatiebrief die u ontvangt. Om uw recht op inzage uit te oefenen, stuurt u een gedateerde en ondertekende brief naar Datassur (zie Nuttige adressen). Voeg er een recto-verso kopie bij van uw identiteitskaart. Vanaf de ontvangst van uw brief heeft Datassur 45 dagen om u een kopie van de registratie te bezorgen.

Voor hoelang?

  • De registratie na een niet-betaling van de premie of niet-terugbetaling van de franchise blijft 3 jaar bewaard.
  • Alle andere types van registratie worden 5 jaar bewaard, met uitzondering van de registraties wegens verzwaard risico (fraude – 10 jaar).

Wat kunt u doen?

Als u verneemt dat u op de RSR-lijst staat en u bent van oordeel dat de geregistreerde gegevens onjuist of onterecht zijn, dan kunt u Datassur vragen ze recht te zetten of te schrappen. U moet deze vraag schriftelijk tot Datassur richten, die 1 maand tijd heeft om te antwoorden.

WEETJE Zodra u een aanvraag voor schrapping/verbetering indient, zal dit als zodanig in de lijst worden aangeduid, ook al beslist Datassur uw registratie te behouden. Bent u het niet eens met de beslissing van Datassur, dan kunt u zich gratis tot de Ombudsdienst voor de Verzekeringen wenden of tot de Commissie voor de Bescherming van de persoonlijke levenssfeer.

Nuttige adressen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content