Vervroegd pensioen: leeftijd en loopbaan

Vandaag is de wettelijke pensioenleeftijd 65 jaar. Dan mag je met pensioen, ongeacht het aantal jaren dat je gewerkt hebt. Wil je vroeger stoppen, dan wordt naar je leeftijd én je loopbaanjaren gekeken. Een verkiezingsthema.

De verkiezingen staan voor de deur en socio-economische thema’s zoals het pensioensysteem zorgen voor heel wat debat. Verschillende politieke partijen focussen op het thema, met elk hun eigen klemtonen. De ene partij focust meer op het pensioenbedrag, een andere meer op de voorwaarden. Verzekeraar NN roept op om de wettelijke pensioenleeftijd te vervangen door een systeem op basis van loopbaanjaren.

Hoe zit het vandaag met die wettelijke pensioenleeftijd?

De wettelijke pensioenleeftijd is vandaag 65 jaar. Op die leeftijd kan je met pensioen, ongeacht hoeveel jaren je gewerkt hebt. In 2025 wordt de wettelijke pensioenleeftijd 66 jaar en in 2030 wordt het 67 jaar.

Iets anders is het vervroegd pensioen. Dat betekent: met pensioen gaan voor de leeftijd van het wettelijk pensioen, vandaag dus voor je 65ste. Daarvoor wordt er zowel naar je leeftijd als naar je aantal loopbaanjaren gekeken. Vandaag kan je met vervroegd pensioen op 63 jaar als je 42 loopbaanjaren hebt, op 62/61 jaar als je 43 loopbaanjaren hebt en op 60 jaar als je 44 loopbaanjaren hebt.

Geen leeftijd, maar loopbaanjaren

Uit de nieuwe Financiële Gemoedsrustbarometer, een onderzoek waarin verzekeraar NN op halfjaarlijkse basis polst naar de financiële gemoedsrust van de Belg, blijkt dat een derde van de Belgische bevolking (32%) uitgesproken voorstander is om de pensioenleeftijd te vervangen door loopbaanjaren. Anderzijds moet een derde (33%) van de Belgen zich nog een mening vormen en is een derde (35%) tegen. De grootste voorstanders zijn 65-plussers (44%) en zelfstandigen (45%).

Volgens verzekeraar NN is de tijd rijp om het traditionele pensioensysteem overboord te gooien. “Het huidige pensioenmodel is grotendeels achterhaald door bijvoorbeeld nieuwe samenlevingsvormen of loopbanen waarin werknemers meer dan vroeger switchen tussen jobs, statuten, en persoonlijke gebeurtenissen zoals zorgtaken”, stelt Bart Chiau, senior expert bij NN en professor aan de UGent. “Er is een duidelijke nood aan een pensioenmodel dat rekening houdt met die realiteit en daarnaast de betaalbaarheid, billijkheid en solidariteit kan garanderen. Daarom roept NN in zijn pensioenmemorandum op om de wettelijke pensioenleeftijd te vervangen door een systeem op basis van loopbaanjaren.”

En wat met de leeftijd? Onderzoek van NN toont reeds een mentaliteitswijzing aan bij de actieve 50-plussers in België. “De gemiddelde gewenste pensioenleeftijd steeg in de afgelopen 10 jaar met 3 jaar tot 63,8 jaar. Zelfstandigen blijven hierbij koplopers met een gemiddelde gewenste pensioenleeftijd van 66 jaar”, benadrukt Colin Sanders, Longevity Expert voor NN. “Dat toont aan dat de Belg niet per se vasthoudt aan de idee om op 65 jaar absoluut met pensioen te gaan.”

Een volledige loopbaan

Vandaag moet je 45 jaar gewerkt hebben voor een ‘volledige loopbaan’. Wie vroeger stopt (als hij aan de voorwaarden voldoet) krijgt een pensioen in verhouding. Heb je bijvoorbeeld 42 jaar gewerkt en je stopt op je 63 jaar, dan krijg je 42/45ste. Het kan ook zijn dat je langer werkt dan 45 jaar of 14.040 dagen. Als jouw loopbaan meer dan 14 040 dagen (volledige loopbaan = 45 jaren van 312 dagen) telt, dan zijn het de 14 040 dagen die het meeste pensioen opbrengen die de pensioendienst gebruikt om jouw pensioen te berekenen, of het nu gaat om gewerkte dagen of niet-gewerkte dagen. Na de eerste 14.040 dagen van je loopbaan tellen enkel jouw effectief gewerkte dagen mee. De niet-gewerkte dagen door werkloosheid, (pseudo)brugpensioen en SWT (stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag) die na de eerste 14 040 dagen van je loopbaan vallen, tellen niet mee, zelfs als ze voordeliger zijn.