Zet een lening altijd op papier!

In een gulle bui leent u een som geld aan een vriend. Dat is lovenswaardig, maar wees toch altijd voorzichtig. De gouden regel is: zet de lening altijd op papier want u weet nooit wat de toekomst brengt. Wij vertellen u hoe dat moet om geldig te zijn.

Of het om familie gaat of om vrienden, u zou de eerste niet zijn die te horen krijgt dat de ontlener “die som nooit gekregen heeft” of “dat het een schenking was, geen lening”.

En het is de ontlener die bij eventuele discussies het bewijs zal moeten leveren dat hij geld heeft gegeven en ook dat het onder de vorm van een lening gebeurde. De wet verplicht u in principe een schriftelijk bewijs te leveren tenzij u in de onmogelijkheid was om zulk bewijs op te stellen. Als u bijvoorbeeld een familiale band hebt met de ontlener zou u kunnen argumenteren dat u in de morele onmogelijkheid was zulk contract op te stellen. Uw kansen zijn echter onzeker. U kunt het risico beter niet nemen.

De juiste inhoud...

In de overeenkomst neemt u het best alle afspraken op die u hebt gemaakt.

– Welk bedrag u uitleent aan de ontlener. Vermeld er ook bij dat de ontlener verklaart dit bedrag ontvangen te hebben (cash of door overschrijving op rekening xxx) of geef aan hoe u het bedrag precies zult overmaken.

– Daarnaast vermeldt u voor welke duurtijd u de overeenkomst opmaakt (met andere woorden: wanneer er uiterlijk moet terugbetaald worden). Daarbij kunt u ofwel een concrete datum voorzien, ofwel een onbepaalde duurtijd koppelen aan de lening door te vermelden dat ze moet terugbetaald worden binnen de maand nadat u het bedrag terugvraagt.

– Indien u wenst dat de ontlener een intrest betaalt, dan geeft u het best aan welke intrestvoet zal toegepast worden. Overdrijf echter niet, de wettelijke intrestvoet bedraagt momenteel 3,25 %. Tevens kunt u overeenkomen wanneer en hoe de intrest dient betaald te worden (maandelijks, driemaandelijks, jaarlijks, op het einde van de duurtijd,...).

– Indien u voor de lening bepaalde waarborgen zou willen, kunt u dat eveneens in de overeenkomst voorzien. In de praktijk zal dit echter niet eenvoudig zijn. Als er meerdere kredietnemers zijn, zou u kunnen bepalen dat zij hoofdelijk tegenover u gehouden zijn tot de terugbetaling van de lening. In dat geval kunt u kiezen bij wie u de volledige som terugvraagt. Is er geen hoofdelijkheid, dan kunt u bij elk van hen een fractie terugvragen (bijv. bij elk de helft als er 2 kredietnemers zijn).

... in de juiste vorm

Als u de leningsovereenkomst op papier zet, is het nog niet om het even hoe u dat doet. De wet geeft namelijk een aantal vormvoorschriften aan.

– Geef duidelijk aan wie de partijen zijn die bij deze overeenkomst betrokken zijn ( naam, voornaam, adres en voor een vennootschap ook zetel en ondernemingsnummer). Geeft u bijv. een lening aan één van uw kinderen, denk dan na of u het enkel aan uw kind geeft of ook aan diens partner. Is dit laatste het geval, vermeld dan beide namen als kredietnemers.

WEETJE Is de ontlener niet gehuwd onder scheiding van goederen, dan moet zijn/haar echtgeno(o)t(e) mee tekenen voor de lening.

– Alle partijen moeten de overeenkomst ondertekenen. Bestaat het contract uit meerdere bladzijden, laat alle partijen dan op elke bladzijde een paraaf zetten. Zijn er bijlagen bij (bijv. een aflossingstabel) dan laat u die ook paraferen en u vermeldt in de overeenkomst dat er een bijlage is.

TIP Om discussies over de echtheid van de handtekening te vermijden, kunt u voor de handtekening de woorden Gelezen en goedgekeurd laten schrijven, hoewel dit strikt genomen niet vereist is.

– De overeenkomst moet worden opgesteld in evenveel exemplaren als er partijen zijn met een onderscheiden belang. Dat betekent dat de overeenkomst minstens in twee originele exemplaren moet worden opgemaakt en dat elke partij een eigen exemplaar moet hebben ontvangen. Is dat niet het geval, dan riskeert u dat het document nietig wordt verklaard en dat u het niet als bewijs kunt gebruiken. In dat geval zult u het bestaan van de leningsovereenkomst op een andere wijze moeten aantonen, bijv. door te verwijzen naar afbetalingen die inmiddels zijn gebeurd.

Om problemen te vermijden, neemt u beter volgende zinsnede op in de overeenkomst: Deze overeenkomst werd opgemaakt op datum ........ te ........... in ..... aantal originele exemplaren waarbij elke partij verklaart één origineel exemplaar te hebben ontvangen. Naderhand kan niemand betwisten dat hij een exemplaar van de leningsovereenkomst heeft ontvangen.

Een schuldbeken-tenis als alternatief

In de praktijk gebeurt het geregeld dat niet wordt gewerkt met een overeenkomst (met twee partijen) maar dat men de ontlener een schuldbekentenis laat schrijven. Dit is een document waarin de ontlener verklaart een bepaalde som te hebben ontvangen en ze te moeten terugbetalen. De ontlener is dan de enige die het document moet ondertekenen. Hij geeft het aan de uitlener, die het bijhoudt.

Om geldig te zijn moet een dergelijke schuldbekentenis ook aan strikte voorwaarden voldoen en dat wordt in de praktijk wel eens vergeten!

– De schuldbekentenis mag niet volledig met een tekstverwerker gemaakt worden. Er moet minstens met de hand Goed voor ....... euro of Goedgekeurd voor ....... euro opstaan en ook het bedrag in euro moet met de hand geschreven worden.

– Daarnaast moet de ontlener de schuldbekentenis ondertekenen.

Worden deze vormvereisten niet nageleefd, dan is de schuldbekentenis nietig en kan ze niet worden gebruikt om het bestaan van de leningsovereenkomst te bewijzen. Ook in dat geval zult u het bestaan van een dergelijke overeenkomst met andere middelen moeten bewijzen (bijvoorbeeld d.m.v. een aantal terugbetalingen of een brief waarin de ontlener het bestaan van de leningsovereenkomst bevestigt).