2050. Een preview.

De musea voor Schone Kunsten in Brussel pakken dit najaar uit met een ambitieuze tentoonstelling: 2050. Een korte geschiedenis van de toekomst, gebaseerd op het gelijknamige boek van Jacques Attali.

Meer dan 70 video’s, installaties, sculpturen en schilderijen van internationale kunstenaars geven gestalte aan de ideeën van Attali. Hij is een toonaangevend Frans econoom, politiek adviseur en schrijver. In 2006 publiceerde hij “Une brève histoire de l’avenir”. Daarin beschrijft hij enkele grote tendenzen in onze recente geschiedenis en huidige tijd die zich volgens hem zullen doorzetten in de toekomst. Want, zegt Attali, het verleden kan perfect de toekomst voorspellen. Het “hypernomadisme”, de val van het Amerikaanse rijk, de vergroting van de kloof tussen arm en rijk, de uitputting van de natuurlijke rijkdommen, de grote wereldconflicten en de overconsumptie zijn volgens hem problemen die enkel nog zullen aanzwellen.

Klinkt somber en hermetisch? Dat is de expositie ook. Er worden topwerken getoond, maar het is toch goed voor een begeleid bezoek te kiezen, zodat het makkelijker is te begrijpen waar het om gaat.

Nomaden

De expo start met thema Los Angeles. Dit was de plek waar Intel in 1971 de eerste microprocessor op de markt bracht. De chip lag aan de basis van de draagbare computer. Die heeft ons leven veranderd. En leidt er volgens Attali toe dat we allemaal “hypernomaden” zijn geworden. We zijn om het even waar bereikbaar en kunnen om het even waar werken. Weliswaar is dat nomadisme vooral weggelegd voor een elite, die probleemloos kan reizen.

9/11 Live

LA wordt meteen gevolgd door het verval van het Amerikaanse rijk. En hoe kan dat beter in beeld gebracht worden dan door de aanslagen van 11 september? Het is ook geen toeval dat de expo precies op deze dag start. Hier hangt dan ook een bijzonder werk van Wolfgang Staehle, die “online landschappen” creëert. In 2001 had hij voor zijn digitale projecten de webcam gericht op de WTC-torens in New York. Zo kwam het dat hij bij toeval de aanslagen live registreerde. Ze zijn dus opnieuw te zien in het museum en staan symbool voor een nieuwe wereldorde.

Vermeldenswaard is ook het werk van Gustavo Romano rond het thema Tijd. Hij creëerde een nieuwe munteenheid die “tijd” waard is, want tijd wordt een alsmaar schaarser goed. Hans Op de Beeck bracht speciaal voor deze expo een nieuwe versie van zijn sculptuur Anke uit, symbool van onsterfelijkheid versus menselijkheid en dan ook een perfecte illustratie van het thema “Tijd”. Uiteraard hangt er ook een Warhol. Dollar Sign uit 1981 stelt het kapitalisme en de toenemende kloof tussen arm en rijk aan de kaak.

Attali, die aanwezig was bij de opening van de expo in Brussel, toonde zich zeer tevreden. Ondanks de wat sombere kijk op de toekomst die de tentoonstelling biedt, wilde hij toch nuanceren. “Het leven ligt niet vooraf vast. Wat we nu beleven, hebben we enkele jaren geleden gedroomd.”

De expositie is een samenwerking met het Louvre in Parijs. Daar loopt dit najaar een complementaire tentoonstelling met werk van 15 kunstenaars.

2050. A Brief History of Future. Van 11/9/2015 tot 24/1/2016 in de Koninklijke Musea voor Schone van België. www.expo-2050.be.