Stavelot waar natuur, cultuur, folklore en geschiedenis hand in hand gaan

Van de rust in de natuur, over de 18e -eeuwse sfeer van het historische centrum tot de opwinding van het carnaval of de races van Francorchamps. Stavelot heeft het allemaal.

Stavelot, straalt met zijn vakwerkhuizen, steegjes en fonteinen nog steeds de sfeer uit van een 18e-eeuwse stad. Drie weken voor Pasen nemen evenwel honderden in het wit geklede mannen bezit van de stad. Zij vormen de kern van een carnavalsviering die ruim vijf eeuwen oud is.

Hoogdagen voor de Blancs-Moussis

In een massief, wit vakwerkhuis langs de rivier wordt koortsachtig gewerkt aan de voorbereidingen voor het carnaval in het weekend van Laetare (18-19-20 maart 2023), de derde zondag vóór Pasen. De oude leerlooierij herbergt het hoofdkwartier van de Confrérie des Blancs-Moussis. De leden van deze broederschap trekken tijdens het carnaval door de stad in een witte pij met een dito kap en een masker met een lange rode neus (blanc-moussi is Waals voor in het wit gekleed). Alleen mannen vanaf 18 jaar mogen lid worden. Je moet geboren zijn in Stavelot of er minstens twee jaar gedomicilieerd zijn, twee jaar stagelopen en het hele jaar actief zijn in de organisatie.

De grote rondedans

Op de zondag van Laetare vormen de witte mannen de kern van de grote stoet. Met een varkensblaas tikken ze op de hoofden van de mensen om boze geesten te verdrijven. Ze zijn ook gewapend met een lange bezem waarmee ze ramen open kunnen duwen om er een lading confetti naar binnen te spuiten. De stoet eindigt met een grote rondedans op de Place Saint-Remacle, het hoofdplein van de stad. De toeschouwers worden uitgenodigd om mee te doen in de dans en zo hun verbondenheid te tonen.

Wees niet verwonderd als je aan gevels een witte affiche met een ongewone tekst ziet hangen. Zoals Verliefde Robert is zijn zevende gezelschap voorbijgestoken. In het carnavalsweekend gaan de Blancs-Moussis geheimzinnig-plagerige teksten ophangen bij bekende inwoners. En niemand neemt het ze kwalijk.

De Abdij van Stavelot en haar musea

De Abdij van Stavelot is een oude benedictijnenabdij, gesticht in de 7e eeuw. Met de Franse revolutie vluchtten de monniken weg uit de abdij, maar vandaag domineert de abdijsite nog steeds het hele stadje. De ruïnes van de 11de-eeuwse abdijkerk geven aan hoe groot het complex moet geweest zijn. De abt had ook wereldlijke macht. Zijn titel was prins-abt en zijn vorstendom omvatte ook Malmedy. De huidige gebouwen dateren uit de 16de en 18de eeuw, zijn nu eigendom van het Waals gewest en werden geklasseerd als ‘Uitzonderlijk Erfgoed van Wallonië. Ze vormen de thuisbasis van de toeristische dienst en drie fascinerende musea.

Het Museum van het Vorstendom Stavelot-Malmedy stelt een modern en ludiek parcours voor over de bijzondere geschiedenis van een staat tijdens het Ancien Régime. Je ontdekt welke politieke, economische, religieuze en artistieke invloed het Vorstendom van Stavelot-Malmedy uitoefende op een grondgebied dat zelfs verder reikte dan België!

Liefhebbers van de 24 uren moeten zeker een bezoekje brengen aan het Museum van het racecircuit van Spa-Francorchamps, ondergebracht in de prachtige overwelfde kelders van de Abdij van Stavelot. Naast uitzonderlijke wagens, ontdek je hier ook heel wat onuitgegeven en ongewone documenten. Je maakt kennis met Fangio, Senna en Schumacher tijdens een virtuele toer op dit Ardense circuit.

En eveneens in de abdij van Stavelot, op de eerste verdieping, vind je het Museum Guillaume Apollinaire. Dit museum beschrijft het verblijf van de Franse dichter in de streek in het begin van de 20e eeuw en dompelt je onder in het artistieke universum van de auteur.

Voorts is er nog een galerij voor hedendaagse kunst en een mooie kloostertuin.

Wandelen van de stad naar de beboste heuvels

Een (korte) wandeling door het stadje loont zeker de moeite. In het straatbeeld vallen de houten kruisbeelden onder een afdakje en de lei-stenen gevels op. In het centrum staan hier en daar nog pareltjes van vakwerkhuizen en in de hoofdkerk (Sint-Sebastiaan) wacht één van de weinige abdijschatten die in Stavelot zijn gebleven: de vergulde schrijn uit 1265 met de relieken van de heilige Remaclus, de stichter van de abdij.

Nog een aanrader is zeker een wandeling over de beboste heuvels rond Stavelot. De Promenade du Loup bijvoorbeeld, een tocht van 6,3 km, voert je van de Place Saint-Remacle naar de beboste hoogten van Stavelot, langs de “Kapel Notre-Dame des Pauvres” en de beroemde Duivelssteen.

Ook de waterval van Coo ligt op het grondgebied van de gemeente. En als u in het dorp Francorchamps de Route de Ster afdaalt richting Parking 1, krijgt u een panoramisch zicht op wat tal van F1-racers het mooiste autocircuit ter wereld noemen.