Ver gaan voor de liefde

Naar een ander land trekken om bij die ene ware te zijn. Het verhaal is van alle tijden en het red Star Line Museum wijdt er een tentoonstelling aan.

Het museum over de 19de eeuwse rederij die talloze migranten van Antwerpen naar Amerika bracht, dook in zijn archieven en vond het verhaal van de Antwerpse Anna. Ze leert begin vorige eeuw zeeman Roger kennen in een café op Den Dam en er ontstaat een prille liefde. Vier jaar later, WOI is net voorbij, blijkt hij in Amerika te verblijven en stuurt hij Anna tickets van de Red Star Line met de vraag of ze met hem wil trouwen. Hoewel ze hem al die tijd niet gezien heeft en eigenlijk nog niet zo goed kent, vertrekt ze. Op de passagierslijst staat bij haar naam Destination: Sweetheart...

“Dit verhaal vonden we zo treffend, dat we het als vertrekpunt genomen hebben voor de expo”, zegt curator Lien Vloeberghs. “We verzamelden zo’n 20 verhalen. De oudste komen uit ons archief, de recentste, die tot 2019 gaan, hebben we zelf opgespoord. We maken geen chronologisch overzicht, maar verzamelen ze rond vijf thema’s. Je volgt de liefdesmigranten bij hun ontmoeting, afstand, huwelijk, beslissing en nieuw leven. Wat we tonen zijn foto’s, interviews, brieven en persoonlijke objecten die een bijzondere waarde hebben voor de geliefden op lange afstand. Zo is er bijvoorbeeld het kleine dagrugzakje van een Portugese Erasmusstudent in België. Het rugzakje met twee T-shirts en twee broeken was het enige wat hij bij zich had toen hij impulsief besloot hier te blijven voor de liefde. Aan de andere kant zijn er ook de voorwerpen die migranten meenamen naar hun nieuwe thuisland.”

Moed en overtuiging

Door de globalisering is migratie voor de liefde alleen maar toegenomen. De laatste 50 jaar was liefdesmigratie en gezinshereniging zelfs de belangrijkste vorm. Wanneer een internationaal koppel een land kiest om zich te vestigen, blijkt het meestal te gaan om het land van de partner waar de levenskwaliteit – sociale zekerheid, onderwijs, gezondheidszorg – de beste is. Maar ondanks de huidige technologische mogelijkheden en in tegen- stelling tot wat je misschien zou denken, is migreren voor de ware er niet makkelijker op geworden. Tot de jaren 70 was er namelijk geen wetgeving. Ondertussen is de migratiewetgeving streng en de controle op schijnhuwelijken opgedreven. Papieren krijgen is dus niet meer zo evident.

Loopt er ook een rode draad van Anna in het café op Den Dam tot de Erasmusstudent? “De moed en overtuiging om alles wat je hebt achter te laten en een nieuw leven op te bouwen”, zegt curator Vloeberghs. “De administratie, de taal, andere gewoonten... dat zijn toch euvels die altijd weerkeren. En de geliefde die bij al de moeilijkheden als een soort pleister op de wonde fungeert.” &²²²²&