Wegdromen bij juwelen uit de jaren ’60 en ’70

Van zodra je het Diamantmuseum (DIVA) in Antwerpen binnenstapt, vergeet je het coronajaar 2020. In de nieuwste expo word je teruggevoerd naar de jaren ’60 en ’70. Meer bepaald naar een zeer glamoureus segment: het DIVA toont prachtige en voor dat tijdperk revolutionaire juwelen.

De zestig – en zeventiger jaren van de vorige eeuw staan bekend als decennia van rebellie en radicale culturele verandering. Met projecties van krantenkoppen – de Beatles, hippies, Congo onafhankelijk, de moord op Kennedy- en de reclamebeelden uit de toen nog prille consumptiemaatschappij maakt het museum dat meteen duidelijk. Enkele designmeubels en paspoppen met outfits van Pucci en Rabanne scheppen de sfeer. Mode en meubels waren in die tijd innovatief en extravagant. De nieuwe stroming in de juwelen, die ontstond in het swinging London van de jaren ’60, weerspiegelt helemaal de tumultueuze tijdsgeest. Ook juwelen zijn niet langer ingetogen. Ontwerpers gaan zichzelf als kunstenaars zien, lappen de regels aan hun laars en experimenteren met nieuwe technieken, materialen en invloeden. Het resultaat: echte statementjuwelen. Deze revolutie bepaalt nog altijd hoe juwelen er vandaag uitzien, zegt DIVA-directeur Eva Olde Monnikhof.

Juwelen en parties

Centraal in de eerste zaal staat een immense partytafel gevuld met cocktailglazen en karaffen – want juwelen en feesten- dat ging natuurlijk samen in de sixties. Daartussen de oogverblindende unieke juwelen. Typisch voor de jaren zestig is dat de ontwerpers hun inspiratie gingen halen in de natuur, aldus Olde Monnikhof. Zo worden bijvoorbeeld wild goud (geborstelde ruwe look) of barokparels populair, omdat ze er uit zien alsof ze zo uit de natuur werden geplukt. Men ging ook niet langer met platte vlakken werken, maar driedimensionale mini-sculpturen ontwerpen.

Juwelen werden asymetrisch, kleurrijk en mochten gezien worden. Ze waren niet langer voor de eeuwigheid of om te bewaren in een kluis, maar voor het moment. Zo ging men voor het eerst ook met niet-edele materialen werken. En het cliënteel, dat was bijzonder divers: de statementjuwelen werden evengoed gedragen door rock-en filmsterren als royals. Denk aan Bianca Jagger of prinses Margaret in hun gloriejaren. Een van de bekende ontwerpers in zijn tijd was Andrew Grima (1921-2007). Zijn broches worden af en toe nog gedragen door queen Elizabeth.

Het ruimtetijdperk

Een volledige zaal in het DIVA is ingenomen door een hedendaagse kunstinstallatie van Space Encounters, een moderne interpretatie van de vormgeving in de jaren 1960 en ’70. Ze maakt de overgang tussen de twee decennia en je moet er dan ook doorheen lopen om in de jaren ’70 terecht te komen. In 1969 zette de mens voet op de maan, en in de jaren die daarop volgden was de belangstelling voor de ruimtevaart bijzonder groot. De seventies worden ook wel eens de Space Age genoemd.

En dat weerspiegelt zich weerom in de juwelen: futuristische, geometrisch strakke ontwerpen, nieuwe materialen zoals meteoriet, moldaviet en vormen die verwijzen naar planeten. Lavastenen sieren de scenografie in de expo en op de achtergrond spelen Star Wars en 2001: A Space Odyssey van Stanley Kubrick. Juwelen worden stilaan ook geïnspireerd op andere culturen. Niet zo vreemd, want men dacht dat bijvoorbeeld de Azteken of oude Egyptenaren in contact stonden met ruimtewezens. Ook kunstenaars Dali en Picasso gingen juwelen ontwerpen. Van sommige stukken kan je niet goed meer zien of het om een juweel of kunstvoorwerp gaat.

Unieke privé-collectie

De zowat 100 unieke geëxposeerde juwelen komen allemaal uit de privé-collectie van de de Amerikaanse verzamelaarster Kimberley Closterman. Via het Cincinnati Art Museum in de VS, konden we met haar samenwerken, legt de DIVA-directeur uit. Closterman begon 30 jaar geleden met het verzamelen en het is voor het eerst dat zo’n groot deel van haar collectie wordt getoond. Het gaat stuk voor stuk om unica die werden gemaakt in opdracht van grote juwelenhuizen als Chaumet, Van Cleef & Arpels, Chopard, Cartier of Bulgari.