Tinnitus aanpakken in 4 stappen

Met een holistisch zorgtraject op maat kan je tinnitus onder controle brengen.

“We vertrekken van het verhaal van de patiënt. Tijdens een uitgebreid intakegesprek worden de triggers en oorzaken van je tinnitus in kaart gebracht en samen met je huisarts en NKO-arts worden mogelijke onderliggende medische problemen geïdentificeerd. Is er sprake van een middenooraandoening of anatomische afwijking, dan kan een medische ingreep aangewezen zijn. Een gespecialiseerde audioloog meet dan weer de ernst van je tinnitusgeluid en hyperacusis op. Veel aandacht gaat ook naar het verstrekken van de juiste informatie. Op basis van al die gegevens wordt dan het juiste zorgpad uitgestippeld”, schetst prof. Vinck de behandeling in het expertisecentrum.

Afhankelijk van je individuele noden zijn er verschillende opties, waarbij zowel op mentaal, emotioneel als fysiek niveau wordt gewerkt. In het centrum volgt een multidisciplinair team van NKO-artsen, audiologen, relaxatietherapeuten, psychotherapeuten, kinesisten je behandeling intensief op. “Tijdens een opname van vijf dagen krijg je alle disciplines aangeboden. Dat werkt veel efficiënter dan een langdurige therapie. Op het einde van dat traject is tinnitus niet langer hinderlijk, bij 42% van de mensen is het geluid zelfs weg.”

1. Gehoorverlies

Is er matig tot ernstig gehoorverlies, dan is het herstellen van die verminderde input prioritair bij de behandeling van tinnitus. “Toch zien we nog geregeld mensen die al lang met tinnitus kampen maar bij wie het gehoorverlies nog altijd niet gecorrigeerd is. ‘Uw gehoor is nog goed voor uw leeftijd’, krijgen ze vaak te horen, terwijl dat gehoorverlies wel degelijk onomkeerbaar is!”

Een hoorapparaat is in veel gevallen een goede oplossing. Zo wordt er weer meer omgevingsgeluid in je oor en naar je hersenen geleid. Dat helpt om je tinnitusklacht te onderdrukken. Ook bij hyperacusis kan een hoorapparaat de te sterke geluiden minder bedreigend maken. En het aanpassen van je hoorapparaat kan op termijn ook je zenuwbaan minder gevoelig maken, waardoor die minder onnodige geluidsprikkels naar je hersenen stuurt.”

2. Slaap

De mate waarin tinnitus de slaap verstoort, is soms verreikend. Sommige patiënten slapen soms nog amper enkele uren per nacht en raken compleet uitgeput. “Dan mis je de energie om op te tornen tegen dat geluidssignaal. In zo’n gevallen wordt het herstel van de nachtrust prioritair aangepakt. Dat kan tijdelijk via ondersteunende slaapmedicatie die bij tinnitus werkt.”

3. Brein

De verdere invulling van de behandeling hangt af van je profiel. Hoe denkt je brein over dat onophoudelijke geluidssignaal? “Om dat te begrijpen, moet je weten hoe het brein functioneert. Stel, je wandelt in een bos en wat verderop lijkt een slang te kronkelen. Het emotiecentrum in je brein pikt dat beeld meteen op en reageert met ‘angst’ en ‘vluchten’. Maar tegelijk wordt dat beeld ook naar de frontale cortex van je brein gestuurd, waar het rationeel denken gebeurt. Die gaat datzelfde beeld toetsen aan wat het weet over slangen, namelijk dat ze bewegen. Dat doet het ‘ding’ op jouw pad niet. Zo ontdekt je brein dat wat daar ligt geen slang maar een ongevaarlijke tak is. Dat inzicht schakelt de angst uit en gooit je denken compleet om. Hetzelfde gebeurt bij tinnitus. Sommigen mensen met tinnitus zijn er 24 uur per dag mee bezig, waardoor hun brein het belangrijker en luider maakt. Maar mensen van wie het brein redeneert ‘dit is ongevaarlijk en gaat weer voorbij’, schakelen de angst uit. Dan wordt het mogelijk om het symptoom te vergeten.”

Je manier van denken kan je veranderen, onder meer via cognitieve gedragstherapie. Daarbij worden negatieve automatische gedachten geïdentificeerd, zoals ‘dit is voor heel mijn leven’ of ‘het wordt steeds erger’. Het zijn die gedachten en niet de pieptoon die je angst bezorgen. Door die negatieve gedachten te vervangen door positieve kan je dat patroon doorbreken.

4. Angs, emoties, spanning

Mensen zijn geen mentale robotten. “Dus moet er ook aandacht zijn voor onderliggende angst, spanningen in het dagelijks leven (werk, relaties...) die vaak al voor de tinnitus aanwezig waren en er invloed op hebben. Ook de fysieke spanning, onder meer rond nek en schouders, die daarmee samenhangt, moet mee aangepakt worden, via kinesitherapie, relaxatietherapie, ademhalingsoefeningen. Ook dat heeft een weerslag op je tinnitusklacht.”